Εμβολιασμός μετ’ εμποδίων

 Γράφει ο Μιχάλης Λαγάνης

Σοβαρά εμπόδια μετριάζουν τις προσδοκίες που καλλιέργησαν οι πολιτικοί

Η παγκόσμια εισαγωγή των πρόσφατα εγκεκριμένων εμβολίων κατά του κορωνοϊού και της Covid-19 χαρακτηρίστηκε από καθυστερήσεις, ελλείψεις και γραφειοκρατικά λάθη, καθώς κατέστη σαφές ότι πολλές κυβερνήσεις θα χάσουν τους στόχους τους για μαζικό εμβολιασμό.

Η έκρηξη αισιοδοξίας που συνόδευσε την έγκριση νέων εμβολίων – οφειλόμενη και σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες που έθεσαν οι πολιτικοί – έρχεται σε σύγκρουση με την πρόκληση του εμβολιασμού μεγάλου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού. Η τεράστια κλίμακα της προσπάθειας των φαρμακευτικών εταιρειών να παράγουν και να συσκευάζουν τις δόσεις βλέπει ήδη πιέσεις λόγω έλλειψης υλικών, όπως τα γυάλινα φιαλίδια που χρησιμοποιούνται για το εμβόλιο.

Άλλα σοβαρά ζητήματα αποτελούν η ικανότητα των ρυθμιστικών αρχών να εγκρίνουν συσκευασμένες παρτίδες εμβολίου, η αποτελεσματικότητα των εθνικών συστημάτων εμβολιασμού και οι τοπικές απαιτήσεις για παροχή συμβουλών, παρακολούθησης και καταγραφής των δεδομένων των παραληπτών, τα περισσότερα από τα οποία είναι περισσότερο χρονοβόρα από την ένεση.

Τι κάνουν λοιπόν οι μεμονωμένες χώρες;

Ηνωμένες Πολιτείες

Η ανάπτυξη του προγράμματος εμβολίων των ΗΠΑ απηχεί τη χαοτική απάντηση της χώρας στην πανδημία υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Από περίπου 17,5 εκατομμύρια δόσεις των εμβολίων Pfizer / BioNTech και Moderna που έχουν χορηγηθεί σε ολόκληρη τη χώρα, έχουν γίνει μόνο 4,2 εκατομμύρια, που αφορούν κυρίως την πρώτη από τις δύο δόσεις.

Αυτό είναι πολύ πίσω από ό,τι οι ΗΠΑ σχεδίαζαν για το τέλος του 2020, όταν υπήρχε η ελπίδα ότι 20 εκατομμύρια άνθρωποι θα είχαν εμβολιαστεί. Έχουν γίνει αναφορές για τα εμβόλια και γενικά την κακή οργάνωση, την έλλειψη επαγγελματιών υγειονομικής περίθαλψης για τη διαχείρισή τους ή, σε μια περίπτωση, σαμποτάζ.

Ισραήλ

Ενώ η εκστρατεία εμβολιασμού – η οποία βασίστηκε στο εμβόλιο Pfizer / BioNTech που πρέπει να αποθηκευτεί σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες – ήταν από τις ταχύτερες στον κόσμο, ο υπουργός Υγείας Γιούλι Εντελστάιν δήλωσε ότι το υπουργείο του ενδέχεται να σταματήσει να χορηγεί πρώτες δόσεις για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, λέγοντας ότι «δεν θα υπάρξει έλλειψη της δεύτερης δόσης».

Ευρωπαϊκή Ένωση

Η αποσύνδεση μεταξύ διαφορετικών ρυθμιστικών καθεστώτων έγκρισης για εμβόλια προκαλεί επίσης τα δικά της ζητήματα, ιδίως έλλειψη εφοδιασμού σε ορισμένες χώρες.

Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο ενέκρινε γρήγορα το εμβόλιο Pfizer / BioNTech για επείγουσα χρήση και έκτοτε ενέκρινε ένα δεύτερο, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων υιοθέτησε μια πιο αργή ρυθμιστική διαδικασία με την Pfizer / BioNTech. Μέχρι στιγμής είναι το μόνο εμβόλιο που επιτρέπεται εντός του μπλοκ και αυτό οδήγησε σε περισσότερη ζήτηση από χώρες της Ε.Ε. από ό,τι μπορεί να προσφέρει η εταιρεία.

Μάλιστα έχει προειδοποιήσει ότι θα υπάρξουν κενά στην προσφορά των εμβολίων έως ότου διατεθούν άλλα εμβόλια, με τον Ουγκούρ Σαχίν, τον διευθύνοντα σύμβουλο της BioNTech, να λέει στο «Spiegel»: «Προς το παρόν δεν φαίνεται καλό – μια τρύπα εμφανίζεται επειδή υπάρχει έλλειψη άλλων εγκεκριμένων εμβολίων και πρέπει να καλύψουμε το κενό με το δικό μας εμβόλιο».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε τη Δευτέρα ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με την Pfizer και την BioNTech σχετικά με τη δυνατότητα παραγγελίας περισσότερων δόσεων του εμβολίου τους, επιπλέον των 300 εκατομμυρίων που έχουν ήδη καλυφθεί βάσει υφιστάμενης σύμβασης.

Τονίζοντας το πρόβλημα της προσφοράς εμβολίων, η Γερμανία και η Δανία εξετάζουν επίσης τη δυνατότητα καθυστέρησης της χορήγησης μιας δεύτερης δόσης του εμβολίου για να προχωρήσουν οι προμήθειες, ύστερα από παρόμοια κίνηση της Βρετανίας την περασμένη εβδομάδα.

Γαλλία

Η Γαλλία είχε τα δικά της ζητήματα, καθώς το πρόγραμμα εμβολιασμού της έχει προχωρήσει με πολύ αργό ρυθμό μέχρι στιγμής. Με έναν από τους περισσότερο σκεπτικιστικούς πληθυσμούς στον κόσμο, μέχρι το Σαββατοκύριακο κατάφερε να εμβολιάσει μόνο 516 άτομα σε σύγκριση με το ένα εκατομμύριο του Ηνωμένου Βασιλείου, παρότι είχε 500.000 δόσεις του εμβολίου της Pfizer / BioNTech.

Οι επικριτές έκαναν λόγο για τα 200.000 άτομα που έχουν εμβολιαστεί στη Γερμανία κατά τη διάρκεια ενός παρόμοιου χρονικού πλαισίου μετά την έναρξη της κυκλοφορίας σε όλη την Ε.Ε. πριν από μια εβδομάδα. Ο αριθμός στη Γαλλία αυξήθηκε σε αρκετές χιλιάδες τη Δευτέρα, σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας Ολιβιέ Βεράν.

Μια έρευνα το περασμένο Σαββατοκύριακο έδειξε ότι έξι στα δέκα άτομα σκοπεύουν να αρνηθούν τον εμβολιασμό – η Γαλλία είχε καταλήξει σε μια αργή και γραφειοκρατική διαδικασία, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής διαβούλευσης με έναν γιατρό αρκετές ημέρες πριν από τον εμβολιασμό και ο Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε ταχύτερη διαδικασία.

Ινδία

Οι ινδικές ρυθμιστικές αρχές ενέκριναν μόνο τα πρώτα δύο εμβόλια για περιορισμένη χρήση έκτακτης ανάγκης, ένα που αναπτύχθηκε από την AstraZeneca και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το άλλο που σχεδιάστηκε τοπικά από την Bharat Biotech. Η Ινδία φιλοξενεί το Serum Institute of India, τον μεγαλύτερο κατασκευαστή εμβολίων στον κόσμο, που τελικά θα παρέχει δόσεις για το πρόγραμμα Covax για τον εφοδιασμό του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Προς το παρόν, ωστόσο, η άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης της Ινδίας σημαίνει ότι τα εμβόλια θα κατασκευάζονται και θα διατίθενται μόνο στην Ινδία, η οποία με περίπου 10 εκατομμύρια μολύνσεις Covid-19 είναι μία από τις χώρες που πλήττονται περισσότερο στον κόσμο πίσω από τις ΗΠΑ. Να σημειωθεί πως η Βραζιλία βρίσκεται σε συνομιλίες για την εξασφάλιση δόσεων από την Ινδία πριν από μια πιθανή απαγόρευση εξαγωγών.

Η χώρα σκοπεύει να εμβολιάσει 300 εκατομμύρια εργαζόμενους πρώτης γραμμής, ηλικιωμένους και ευάλωτα άτομα από τον πληθυσμό της, που φτάνει τα 1,35 δισ., έως τον Αύγουστο και έχει απόθεμα πάνω από 50 εκατομμύρια δόσεις. Η Ινδία έχει επίσης σημαντική πείρα στη διεξαγωγή εκστρατειών μαζικού εμβολιασμού.

Κίνα

Η Κίνα, όπως η Ρωσία, ακολουθεί μια επιθετική προσέγγιση στην ανάπτυξη εμβολίων και τον εμβολιασμό, που έχει εγείρει υποψίες στη Δύση για έλλειψη διαφάνειας στα δεδομένα των δοκιμών.

Τεσσεράμισι εκατομμύρια Κινέζοι έλαβαν δοκιμαστικές δόσεις από κινεζικά εμβόλια ακόμη και πριν από την έγκριση, την περασμένη εβδομάδα, ενός εμβολίου που παρήχθη από την κρατική εταιρεία Sinopharm. Η χώρα στοχεύει στον εμβολιασμό 50 εκατομμυρίων ανθρώπων έως τον Φεβρουάριο σε μια προσπάθεια να ελέγξει την εξάπλωση του ιού, επειδή τότε ταξιδεύουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.

από topontiki