H «Οδύσσεια» του Καζαντζάκη ταξιδεύει στην Ιταλία

 Κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες και αποτελεί ήδη εκδοτικό γεγονός στην Ιταλία, με πλήθος εγκωμιαστικών κριτικών. Ο λόγος για την «Οδύσσεια» του Νίκου Καζαντζάκη, το σύγχρονο έπος των 24 ραψωδιών και των 33.333 στίχων που μετέφρασε στα ιταλικά, επιμελήθηκε και εξέδωσε ο μελετητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας Νικόλα Κροτσέτι.

Ο Ιταλός εκδότης και ελληνιστής με τις ελληνικές ρίζες και την άσβεστη φλόγα για την ποίηση δηλώνει πολύ χαρούμενος που ένα κοπιώδες έργο ετών επιτέλους κυκλοφόρησε. Οπως σημειώνει, χρειάστηκε πέντε χρόνια για να ολοκληρώσει τη μετάφραση και άλλα δύο για να την ξανακοιτάξει και να επιμεληθεί την έκδοση. «Ξέρω πως οι Ελληνες δεν αγαπούν πολύ τον Καζαντζάκη, ειδικά την “Οδύσσειά” του. Λένε ότι δεν διαβάζεται εξαιτίας των περίπου 8.000 αθησαύριστων λημμάτων», είχε αναφέρει σε παλιότερη συνέντευξή του στην «Κ». «Ομως ο Καζαντζάκης», τονίζει, «ήταν ένας ειδωλολάτρης των λέξεων, πέρασε χρόνια γυρίζοντας τα χωριά και τα νησιά του Αιγαίου εξοπλισμένος με σημειωματάρια όπου κατέγραφε τις λέξεις του απλού λαού, των βοσκών, των αγροτών, των ψαράδων. Είχε καταλάβει ότι αυτές οι λέξεις προορίζονταν να εξαφανιστούν και ήθελε να τις σώσει από τη λήθη. Πιστεύω πως λίγοι έχουν κατανοήσει ότι, πέρα από ένα εκπληκτικό ποίημα, το τελευταίο μεγάλο ποίημα του 20ού αιώνα, η “Οδύσσεια” είναι επίσης μια γλωσσική κιβωτός του Νώε, όπου ο σπουδαίος Κρητικός έβαλε χιλιάδες ελληνικές λέξεις που θα χάνονταν λόγω του κατακλυσμού του πολιτισμού. Ετσι τις έσωσε και τις μετέφερε στο όρος Αραράτ του μέλλοντος. Βέβαια, στην Ελλάδα θα αρκούσε να φτιάξει κανείς ένα λεξικό του Καζαντζάκη (υπάρχει για λιγότερο σημαντικούς συγγραφείς) ή να κάνει μια έκδοση της “Οδύσσειας” συνοδευόμενη από ένα γλωσσάρι με όλα τα αθησαύριστα λήμματα. Κανείς όμως δεν το έχει κάνει».

Ο Νικόλα Κροτσέτι, ο ακαταπόνητος πρεσβευτής της ελληνικής λογοτεχνίας και ποίησης στην Ιταλία για περισσότερο από μισόν αιώνα, μεταφραστής ποιημάτων του Ρίτσου –με τον οποίο τον συνέδεε βαθιά φιλία δεκαετιών– πριν ακόμη αυτά εκδοθούν στα ελληνικά, του Καβάφη, του Σεφέρη και δεκάδων ακόμη Ελλήνων ποιητών, έχει μια μακριά πορεία μόχθου και επιτυχιών. Λεξικογράφος, δημοσιογράφος επί 35 χρόνια στην εφημερίδα Il Giornale, επιμελητής μεγάλων σειρών ιταλικής και ξένης ποίησης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Parma Poesia Festival, εκδότης από το 1981 άνω των 300 βιβλίων, αλλά και από το 1988 του Poesia, του περιοδικού ποίησης με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ευρώπη (έχει παρουσιάσει 3.300 ποιητές και 36.000 ποιήματα από 38 γλώσσες). 

Οι διακρίσεις, πολλές: Βραβείο του καλύτερου εκδότη από το ιταλικό υπουργείο Προεδρίας, βραβείο μετάφρασης από το ιταλικό υπουργείο Πολιτισμού, παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής το 2018 από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. Και συνεχίζει ακάθεκτος την κατάθεση ψυχής, πνεύματος, χρόνου, προσωπικών πόρων – για 

την Ελλάδα. 

Η εντύπωση που προκάλεσε στην Ιταλία η έκδοση της «Οδύσσειας» του Καζαντζάκη φέρνει στον νου την επιτυχία που σημείωσε το 2010 η έκδοση της δίγλωσσης ανθολογίας «Poeti greci del Novecento» («Ελληνες ποιητές του εικοστού αιώνα»), σε επιμέλεια Νικόλα Κροτσέτι και Φιλιπομαρία Ποντάνι, του σημαντικότερου έργου για την ελληνική ποίηση που έχει κυκλοφορήσει εκτός Ελλάδας.

από kathimerini