Η Σομαλία πρέπει να μάθει να στέκεται μόνη της

 Γράφει ο Hassan Sheikh Mohamud

Τον Μάρτιο του 1977, η Αιθιοπία και η Σομαλία έφτασαν στα πρόθυρα του πολέμου για την περιοχή Ogaden, την οποία αμφότερες διεκδικούσαν. Ο επαναστατικός πρόεδρος της Κούβας, Φιντέλ Κάστρο, έκανε μια απεγνωσμένη εξόρμηση στο Κέρας της Αφρικής με ένα τολμηρό σχέδιο για την διατήρηση της ειρήνης: με την υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης, πρότεινε να συνδυαστούν η Αιθιοπία, η Σομαλία, η Νότια Υεμένη και η «στο-σύντομο-μέλλον-ανεξάρτητη» γαλλική επικράτεια των Afars και των Issas (τώρα το Τζιμπουτί) σε ένα μαρξιστικό-λενινιστικό υπερκράτος που θα ελέγχει την Ερυθρά Θάλασσα και την πολύ σημαντική είσοδο στο κανάλι του Σουέζ.

Όχι μόνο η συγχώνευση θα επέλυε τον μακροχρόνιο ανταγωνισμό μεταξύ Αιθιοπίας και Σομαλίας, αλλά θα απελευθέρωνε και το οικονομικό δυναμικό της περιοχής. Ακόμα πιο σημαντικό για το Κρεμλίνο, θα παγίωνε τα πρόσφατα κομμουνιστικά κέρδη και θα έκανε τους Σοβιετικούς την κυρίαρχη εξωτερική δύναμη στο Κέρας της Αφρικής.

Η διπλωματία του Κάστρο απέτυχε να κερδίσει υποστήριξη από περιφερειακούς ηγέτες, κυρίως από τον Σομαλό στρατιωτικό ηγέτη Siad Barre, και σύντομα η Σομαλία και η Αιθιοπία κλειδώθηκαν σε έναν βάναυσο πόλεμο. Ωστόσο, η ιδέα ενός ολοκληρωμένου Κέρατος της Αφρικής δεν πέθανε ποτέ. Πάνω από τέσσερις δεκαετίες μετά τον πόλεμο του Ογκάντεν, ο στόχος της περισσότερης πολιτικής και οικονομικής ολοκλήρωσης συνεχίζεται -ιδιαίτερα στην Αιθιοπία, τον περιφερειακό ηγεμόνα, η οποία είναι περίκλειστη και εξαρτάται από τους γείτονές της για πρόσβαση στην θάλασσα. Περιφερειακοί οργανισμοί όπως η Διακυβερνητική Αρχή Ανάπτυξης (Intergovernmental Authority on Development) έχουν επίσης επιδιώξει να προωθήσουν την ολοκλήρωση, όπως έχουν κάνει και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες βλέπουν τους βαθύτερους εμπορικούς δεσμούς και την πολιτική συνεργασία ως προπύργια κατά της αστάθειας και του εξτρεμισμού.

Από τότε που ήρθε στην εξουσία το 2018, ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, Abiy Ahmed, επιτάχυνε το σχέδιο της περιφερειακής ολοκλήρωσης. Έχει σφυρηλατήσει στενότερους δεσμούς με την Σομαλία και με την παλαιότερα αρχι-εχθρό της Αιθιοπίας, την Ερυθραία, υπογράφοντας ακόμη και τριμερή συμφωνία με τους ηγέτες και των δύο χωρών που καθιέρωσε ένα πλαίσιο [1] για συνεργασία πολιτική, οικονομική και στον τομέα της ασφάλειας. Πιο δυσοίωνα, ο Abiy έχει υπονοήσει δημοσίως ότι η οικονομική ολοκλήρωση θα μπορούσε να αποτελέσει το προοίμιο μιας πολιτικής ολοκλήρωσης και τελικά μιας ενιαίας κυβέρνησης και στρατού στο Κέρας της Αφρικής.

Οι προσπάθειες πολιτικής ολοκλήρωσης που έρχονται σε βάρος της κυριαρχίας είναι προορισμένες να προκαλέσουν συγκρούσεις και να καταλήξουν σε αποτυχία. Αλλά ακόμη και οι προσπάθειες οικονομικής ολοκλήρωσης που θα έπρεπε να ωφελήσουν όλα τα [συμβαλλόμενα] μέρη την εποχή της ειρήνης και της σταθερότητας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν μπούμερανγκ υπό τις τρέχουσες συνθήκες. Θεωρητικά, η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών μεταξύ Αιθιοπίας και Σομαλίας θα πρέπει να μειώσει τις ιστορικές εντάσεις, να ενισχύσει τους οικονομικούς δεσμούς και να προωθήσει την κοινή ανάπτυξη και ευημερία. Ωστόσο, στην πράξη, το να επιτρέπεται μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να εμβαθύνει την αμοιβαία καχυποψία και την χρόνια ανασφάλεια που σακάτεψαν την δημοκρατική ανάπτυξη της Σομαλίας.

Διαβάστε την συνέχεια στο foreignaffairs