Ο Ερντογάν και το "σύνδρομο της ύβρεως"

 Γράφει ο Κώστας Βενιζέλος

«Μα πώς μπορεί να υποστηρίζετε κάτι τέτοιο κυρία μου», ρώτησε με έντονο ύφος ο Ερντογάν δημοσιογράφο, η οποία τόλμησε, άκουσον-άκουσον, να υποστηρίξει πως έχει οικογένειες στην Τουρκία, που δεν έχουν ψωμί στο σπίτι. Την κατακεραύνωσε. Το ίδιο έκανε και με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης, που του είπε πως επιβάλλει εμπάργκο γαλλικών προϊόντων, αλλά λεφτά οι πολίτες δεν έχουν για να τα αγοράσουν.

Η οικονομία της Τουρκίας κατρακυλά, αλλά ο νεοσουλτάνος κάνει ότι δεν το αντιλαμβάνεται. Για την ακρίβεια δεν τον ενδιαφέρει. Παρουσιάζεται να έχει επιλογές. Τα περιθώρια του, ωστόσο, στενεύουν επικίνδυνα. Ο Ερντογάν επιχειρεί να καθησυχάσει τους Τούρκους πολίτες με… πατριωτικές κορώνες, ανοίγοντας νέα μέτωπα και στήνοντας καυγάδες και αντιπαραθέσεις με άλλα κράτη.

Ο Ερντογάν πάντα εκπέμπει αλαζονεία. Κυριαρχείται εσχάτως και με το "σύνδρομο της ύβρεως". Ο Ντέιβιντ Όουεν, Βρετανός γιατρός, με ειδικότητα νευρολόγου, αλλά και πολιτικός (διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών), έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον και πάντα επίκαιρο βιβλίο, με τίτλο "Ασθενείς ηγέτες στην εξουσία. Πόσο οι αρρώστιες επηρέασαν τους πολιτικούς τα τελευταία 100 χρόνια".

Πρόκειται για ένα βιβλίο, στο οποίο περιγράφει την επίδραση ψυχικών και σωματικών ασθενειών στους γνωστούς πολιτικούς ηγέτες του εικοστού αιώνα. Σημαντική η αναφορά του σε συμπεριφορές ηγετών, τις οποίες περιγράφει ως "σύνδρομο της ύβρεως". Σύμφωνα με τον Όουεν, το σύνδρομο είναι μια διαταραχή, χωρίς προφανή φυσιολογικά αίτια, που χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο γνωρισμάτων (ενδείξεων ή συμπτωμάτων), τα οποία συνήθως εμφανίζονται μαζί.

Μερικά από τα συμπτώματα, που περιγράφονται είναι όταν το άτομο παρουσιάζει ναρκισσιστική τάση, θεωρεί τους πολίτες πεδίο για να ασκεί εξουσία. Περαιτέρω, ταυτίζει το εαυτό του με το κράτος, δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα, δεν ακούει κανένα και πιστεύει ότι δεν είναι υπόλογο στο ταπεινό δικαστήριο της κοινής γνώμης ή των συναδέλφων του, αλλά στο ανώτατο δικαστήριο της ιστορίας ή του θεού. Έχει τη ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας και έχει υπέρμετρη αυτοπεποίθηση.

Ο Ερντογάν εκτός εαυτού

Ο Ερντογάν βρίζει ξένους ηγέτες, προσωποποιεί τις διαφορές του, κι αυτό προφανώς έχει σχέση με την αντίληψη του ότι αυτός επηρεάζει και τους λαούς άλλων χωρών και όχι οι ηγέτες τους. Η τελευταία επίθεση κατά του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, είναι μια ακόμη επιβεβαίωση ότι ο Ερντογάν διακατέχεται από το "σύνδρομο της ύβρεως".

Ο Τούρκος πρόεδρος "εξέδωσε" παραπεμπτικό στον Μακρόν για να επισκεφθεί ψυχίατρο! Το είπε δημόσια και το επανέλαβε μερικές φορές. Η συμπεριφορά του έχει σχέση με την προώθηση των μεγαλεπήβολων σχεδιασμών του, που έχουν σχέση με τη δική του αλαζονεία, αλλά και με τους μακροπρόθεσμους στόχους της κατοχικής Τουρκίας. Τα σχέδια και οι επιδιώξεις ήταν πάντα εκεί και προωθούνταν. Σε αυτή τη φάση, υπάρχει μια αλλαγή συμπεριφοράς.

Κάποτε ο Ερντογάν προωθούσε την επεκτατική του πολιτική με… χαμόγελο, καθώς τον αντιμετώπιζαν οι δυτικοί σαν ισλαμοδημοκράτη. Η αλαζονεία του και η υβριστική του συμπεριφορά είναι αποτέλεσμα και της ανοχής που επιδεικνύεται απέναντι του. Αυτή η ανοχή ενίσχυσε τη στάση του και εξωτερίκευσε τις (πραγματικές) συμπεριφορές του.

Προς το παρόν, σύμφωνα με τον Όουεν, δεν έχει βρεθεί επιστημονική εξήγηση για το "σύνδρομο της ύβρεως" και ίσως να μην βρεθεί ποτέ.

Σημειώνει, ωστόσο, ότι η χειραγώγηση των υβριστικών συμπεριφορών μπορεί να προέλθει μόνο από την ενδυνάμωση των θεσμικών ελέγχων της εξουσίας. Στην δικτατορία της Τουρκίας δύσκολα θα μπορεί να επιτευχθεί τούτο. Η ΕΕ, ο λεγόμενος διεθνής παράγοντας, μπορεί να δώσει απαντήσεις στις συμπεριφορές Ερντογάν. Η ανοχή που επιδεικνύεται στην κατοχική Τουρκία οδήγησε τον Ερντογάν να εκδίδει παραπεμπτικά για ψυχίατρους. Εκ του ασφαλούς βεβαίως. Επειδή προφανώς και δεν θα βρεθεί κανείς να στείλει τον ίδιον σε ψυχίατρο και δεν θα τολμήσει ψυχίατρος (στην Τουρκία) να τον εξετάσει.

ΣΗΜ: Στη συνέντευξη του στο ΡΙΚ (στο δημοσιογράφο Ανδρέα Κημήτρη), ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, Νίκος Κοτζιάς, έκανε αποκαλυπτήρια και εξέθεσε όσους σε Ελλάδα και Κύπρο εκφράζουν το τουρκικό αφήγημα για το Κραν Μοντανά. Τα υπόλοιπα, με διευθύνσεις και ονόματα, στο υπό έκδοση βιβλίο του.

από slpress