O κίνδυνος να απολαύσεις

 

Γράφει ο Ηλίας Καραβόλιας

Είναι η εποχή του βιοπληροφοριακού καπιταλισμού. Και οι γραμμές συναρμολόγησης της επιθυμίας δένουν με τους αρμούς της εξουσίας μέσα από την βιοπολιτική καθυπόταξη. Διαφήμιση είναι πλέον το στοχευμένο μήνυμα του να ζείς με ασφάλεια. Το εμπόρευμα που διακινείται είναι ο τρόμος της μόλυνσης. Το σύστημα εμφανώς μετατοπίζει την απόλαυση προς τον κίνδυνο. Οι ροές κεφαλαίων και επιθυμίας δεν γεφυρώνονται σε παραδοσιακές συζεύξεις αλλά σε ανορθόδοξες συσχετίσεις αφού ότι κινείται στο διαδίκτυο “παράγει”. Έχουμε στα δίκτυα μια ιογενή παραγωγή επικοινωνίας, επιθυμίας, κατανάλωσης, και το σπουδαιότερο: παραγωγή φόβου. O Baudrilliard δικαιώθηκε ξανά για τον καθρέφτη της παραγωγής και την έκσταση της επικοινωνίας.

Αλλά τι δεν παράγεται τελικά από την βιομηχανία της ευτυχίας και της αυτοβελτίωσης/αυτογνωσίας που λανσάρεται ποικιλοτρόπως εν μέσω μολυσματικής παγκοσμιοποίησης; Ποιό συστατικό στοιχείο της οικουμενικής επιθυμίας απωθείται απο το πραγματικό; Μα φυσικά η απόλαυση. Το υποκείμενο αναγκάζεται να απολαύσει καθαρά πλέον μέσω καταναγκασμών. Όχι μέσα απο ελευθερία επιλογών. Γίνεται θύμα της υπεραπόλαυσης που δεν συναντά στην υπεραξία ( σημ: την οποία υπεραξία ασυνείδητα παραχωρεί στην πολιτική οικονομία του συστήματος με ένα κλικ στο πληκτρολόγιο). Μια ηδονική ενοχή συντροφεύει την , την ηδονοδύνη που γεννούν οι επιθυμητικές μηχανές. Αυτές που τόσο εύστοχα περιέγραψαν οι Deleuze-Guattari προ 50 ετών.

H ενοχική απόλαυση συντροφεύει την βιοεπιθυμητική κοινωνία. Η κατανάλωση παράγεται, δεν αναπαράγεται πλέον. Και αυτό διότι καθηλώθηκε για δυο μήνες η παραραγωγή παγκοσμίως και τα gadgets μοιάζουν να μην θέλουν να αντικατασταθούν. Το εμπόρευμα δεν σε προσκαλεί να το αγοράσεις και σε πολλές περιπτώσεις σου θυμίζει το καλά κρυμμένο μυστικό του καπιταλισμού: οτι μεσολαβεί προστιθέμενη αξία και ανθρώπινη εργασία πριν την τιμολόγηση του στα ιντερνετικά και εμπορικά ράφια. Μπήκαμε στον αστερισμό της επικίνδυνης απόλαυσης. Ταξίδια, επαφές, ψώνια, κοινωνικότητα, μοιάζουν μολυσματικά φαινόμενα και δραστηριότητες που μπορεί να κρύβουν εστίες κινδύνου. Μπορεί να μολυνθείς, να μολύνεις αλλά και να ξοδέψεις με κίνδυνο να μην εισπράξεις στο μέλλον. Να λοιπόν που νθάνατος και εισόδημα συναντήθηκαν στην πανδημία και μας γνέφουν ότι δεν απέχουν πολύ μεταξύ τους. Οπότε και επαναθεωρούμε αξίες, στιγμές, προτεραιότητες, χρόνο, επαφές.

Ο κίνδυνος να απολαύσεις είναι ο καλυμμένος ύπουλος εχθρός πίσω απο την πανδημία. Και το βιοπληροφοριακό σύμπλεγμα των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων (big pharma και big tech) ρυθμίζει την επιθυμία και τις ροές της όπως ακριβώς οι κεντρικές τράπεζες ρυθμίζουν την νομισματική κυκλοφορία και επηρεάζουν την τσέπη μας. Μόνο που πλέον νομισματικοποιήθηκε ο χρόνος. Χρήμα είναι το λεπτό, η ώρα, η ημέρα που πέρασε και δεν κινδύνευσες να απολαύσεις…

από iporta