Εικονική κανονικότητα και ταχεία εξατομίκευση

 


Ο Ηλίας Καραβόλιας εισάγει δυο έννοιες που θα καθορίσουν τη ζωή μας κατά τη διάρκεια και μετά τον Covid 19. Την εικονική κανονικότητα που διαμορφώνει ο εγκλεισμός στο σπίτι, η τηλεργασία και η τηλεκπαίδευση, η οποία συνεπάγεται την απόλυτη εξατομίκευση και την ταχεία μετάβαση στην 4η βιομηχανική επανάσταση.

Με τον φόβο της καραντίνας να είναι μεγαλύτερος από τον φόβο του κορωνοϊού βρισκόμαστε σε μια παθητική αναμονή. Σχεδόν παγιδευμένοι στο μεγαλύτερο project ταχείας εξατομίκευσης που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.

Τα πάντα (όπως εκπαίδευση, εργασία, συναλλαγές) δεν χρειάζονται σώμα και εγγύτητα. Απαιτούν οθόνη, κάμερα, ηχεία.

Ταυτόχρονα ο φόβος του θανάτου μας πειθαρχεί στην βιοπολιτική καθυπόταξη. Συμμορφωνόμαστε με τις οδηγίες του Κράτους για να ζήσουμε. Η εξουσία μάς επιβάλλει περιορισμούς για να μας προστατεύσει. Άσχετα αν η κοινωνία της επιτήρησης συμβαδίζει με την κοινωνία του ελέγχου (Ντελέζ).

Εξατομίκευση στην 4η βιομηχανική επανάσταση

Η ουσία είναι ότι νιώθουμε την ισχύ της εικονικής κανονικότητας καθημερινά στην ζωή μας. Κανένα κέντρο, καμία αόρατη αρχή, κανένα αόρατο club συμφερόντων δεν αλλάζουν το σκηνικό της ανθρωπότητας. Απλά διανύουμε λόγω ενός έντονα μεταδοτικού ιού την κορύφωση της μετάβασης στην 4η βιομηχανική επανάσταση – με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Αλλά υπάρχουν ερωτήματα…

Πότε άραγε θα αρθούν αυτοί οι περιορισμοί που επιβάλλονται;

Πότε θα επανέλθει η ελευθερία επιλογών στην καθημερινότητα μας;

Μοιάζει σαν να μην πιστεύουμε ότι θα επανέλθουμε στην προηγούμενη μας ζωή ποτέ. Μοιάζει σαν να μην πιστεύουμε ότι κάποτε θα εξαφανιστεί ο κορωνοϊός, η πανδημία. Όλοι φοβόμαστε ότι τα ωράρια στις εξόδους μας, στα εστιατόρια, στην διασκέδαση, ίσως και να παραμείνουν για πάντα. (Ήδη το Παρίσι μοιάζει νεκρή πόλη μετά τις 9 το βράδυ. Και μάλλον δεν θα είναι η μόνη). Αυτό το αρνητικό συναίσθημα της μονιμότητας των περιορισμών είναι η χειρότερη συνέπεια του φαινομένου: Η έλλειψη προοπτικής επανόδου στην φυσιολογική ζωή, στις χειραψίες, στην αγκαλιά, στην ανεμπόδιστη ανάσα, στην επαφή με τον Άλλο.

Ακόμα και οι ειδήσεις για το εμβόλιο και την πρόοδο στις έρευνες για την κυκλοφορία του δεν εκπέμπουν την ανάλογη αισιοδοξία. Πόσο μάλλον τώρα με την έκρηξη κρουσμάτων κατά το δεύτερο κύμα της πανδημίας. Η στατιστική καθυποτάσσει, ακινητοποιεί. Εγκλωβίζει τον καθένα σε μια στενή προοπτική στοχοπροσήλωσης.

Εικονική κανονικότητα

Πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι περιοριστικοί μηχανισμοί προστασίας της δημόσιας υγείας δεν είναι απλές πειθαρχικές / κανονιστικές μέθοδοι. Είναι προφανώς ελεγκτικοί μηχανισμοί. Μια ολόκληρη εξουσιαστική λογική που οδηγεί στην επικράτηση της εικονικής κανονικότητας.

Για παράδειγμα, αντιλαμβανόμαστε όλοι υποθέτω ότι με την εξ αποστάσεως εργασία και την εξ αποστάσεως εκπαίδευση εγκαθίστανται δομές υπερεπιτήρησης της ζωής μας. Γράφει ο ψυχολόγος Κ. Κόντης:

“Πριν το lockdown ήταν το σώμα που πήγαινε στο αμφιθέατρο. Το σώμα που του υποδείκνυαν ένα συγκεκριμένο έδρανο να κάτσει. Το σώμα που το επιτηρούσαν για τυχόν αντιγραφή, το σώμα που παρέδιδε το γραπτό.

Αντίθετα τα on-line μαθήματα αντιμετωπίζουν την υποκειμενικότητα ως κάτι διαιρετό και ασώματο. Κάτι που κωδικοποιείται. Κάτι που λαμβάνει και στέλνει δεδομένα. Κάτι που τελικά αξιολογείται σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα που δίνει στο σύστημα (πχ εξετάσεις με Google forms)”.

Το σώμα αρκεί να καθυποτάσσεται

Θα έλεγα ότι αυτό το ίδιο το σώμα δεν θα χρειάζεται πλέον ούτε στο γραφείο. Αρκεί να καθυποτάσσεται – μαζί με το πνεύμα – σε μια δομή μηχανικής χρήσης λογισμικών. Θα κλικάρεις από το σπίτι σου. Θα αποφεύγεις τις επαφές. Και δήθεν θα εργάζεσαι λιγότερο (εικονικά) σε περιβάλλον ελευθερίας, στο σπίτι σου.

Θα γίνεις απλά ακόλουθος των κανονιστικών ιντερνετικών εντολών (rating, ranking, scoring). Ώστε έτσι να βαθμολογείς και να αξιολογείς τους πάντες και τα πάντα (συνανθρώπους, εμπορεύματα, υπηρεσίες). Και  αυτά θα στέλνονται στο cloud και στους servers. Εκεί που θα στέλνονται και οι διαδικτυακές συμπεριφορικές σου συνήθειες. Όπου τόσο το Κράτος, όσο φυσικά και αυτό το ίδιο το οικονομικό σύστημα, θα έχουν πρόσβαση. Και αυτό δεν θα σε ενοχλεί επειδή θα την έχεις και εσύ…

από new-deal


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Από το Blogger.