Χρήση κάνναβης 2.700 χρόνια πριν

Τη χρήση κάνναβης σε θρησκευτικές τελετουργίες εβραϊκού ναού πριν από 2.700 χρόνια επιβεβαίωσαν αρχαιολόγοι. Οι ιερείς –ενδεχομένως και οι πιστοί– στον εβραϊκό ναό της πόλης Αράντ στο σημερινό Ισραήλ έκαναν χρήση κάνναβης, όπως δείχνουν τα υπολείμματα του φυτού που βρέθηκαν σε βωμό ασβεστολιθικού πετρώματος.

Στον βωμό βρέθηκαν επίσης και ίχνη μύρου, ένα από τα δώρα των Μάγων στον νεογέννητο Ιησού, σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη. Η αρωματική ρητίνη κάνναβης, γνωστή στις ημέρες μας ως χασίς, χρησιμοποιείτο συχνά από ιερείς σε τελετουργίες πολλών αρχαίων και σύγχρονων θρησκειών, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται η χρήση της σε εβραϊκό ναό, προκαλώντας την απορία μελετητών της Παλαιάς Διαθήκης, σύμφωνα με άρθρο της εφημερίδας Haaretz.

«Αυτή είναι η πρώτη φορά που η χρήση κάνναβης επιβεβαιώνεται στην αρχαία Μέση Ανατολή. Το κάπνισμά της πρέπει να έπαιζε σημαντικό ρόλο στις τελετουργίες που πραγματοποιούνταν στο ναό της Αράντ», λέει ο επικεφαλής της αρχαιολογικής ομάδας του Εθνικού Μουσείου του Ισραήλ, δρ Εράν Αριε.

Τα ερείπια της αρχαίας Τελ Αράντ στο νότιο τμήμα της ερήμου Νεγκέβ δείχνουν ότι η πόλη υπήρξε κάποτε σημαντικό εμπορικό, πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο. Περικυκλωμένη από απόρθητα τείχη, η Τελ Αράντ διέθετε οχυρό φρούριο στο κέντρο της και ναό, όπου πραγματοποιούνταν θυσίες ζώων. Η ανασκαφή της πόλης το 1960 έφερε στο φως τον μοναδικό αρχαίο εβραϊκό ναό στο Ισραήλ, εκτός του ναού του Σολομώντα.

Εξήντα χρόνια μετά την ανασκαφή, η ομάδα του δρος Αριε ολοκλήρωσε χημική μελέτη της σκούρας οργανικής ουσίας, που ανακαλύφθηκε στη βάση των δύο βωμών του ναού, αποδεικνύοντας ότι η ουσία είναι ρητίνη κάνναβης, που χρησιμοποιείτο πιθανότατα για τις παραισθησιογόνες ιδιότητές της. «Πρόκειται για την αρχαιότερη καταγραφή τελετουργικής χρήσης κάνναβης στον κόσμο», λέει ο δρ Αριε.

Πέρυσι, Κινέζοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ίχνη κάνναβης σε τάφους ηλικίας 2.500 ετών στη δυτική Κίνα. Κάνναβη έχει ανακαλυφθεί επίσης σε ταφικά κτερίσματα στα Αλταϊκά όρη της Σιβηρίας, αν και τα ευρήματα αυτά είναι σαφώς μεταγενέστερα εκείνων της Τελ Αράντ.

Το γεγονός ότι η αρχαιολογική ομάδα στο Ισραήλ δεν ανακάλυψε ίχνη σπόρων ή ανθών κάνναβης, πείθει τον δρα Αριε ότι η αποξηραμένη ρητίνη του φυτού εισήχθη από άλλη περιοχή. «Το κάστρο της Αράντ είναι σχετικά μικρό και το προαύλιο του ναού αποτελούσε τόπο συγκέντρωσης όλων των κατοίκων για τις θρησκευτικές τους τελετές. Αυτό σημαίνει ότι η χρήση κάνναβης γινόταν από όλους τους πιστούς και όχι μόνο από το ιερατείο, όπως έχει καταγραφεί σε άλλους αρχαίους πολιτισμούς», λέει ο Αριε. Οι δύο βωμοί βρίσκονταν, όμως, στο «ιερό» του ναού, η είσοδος στο οποίο ίσως να ήταν απαγορευμένη στους πολίτες.

Στον μικρότερο από τους δύο βωμούς, η κάνναβη είχε αναμειχθεί με κοπριά ζώου, ενδεχομένως για να καεί πλήρως, παράγοντας μεγαλύτερο όγκο καπνού. Στον μεγαλύτερο βωμό εντοπίστηκαν ίχνη μύρου, ανακατεμένου με ζωικό λίπος, που επιτάχυνε την καύση. Ο ναός χτίστηκε γύρω στο 750 π.Χ., την περίοδο του βασιλείου του Ιούδα μεταξύ του 10ου και του 6ου αιώνα π.Χ., που καλύπτει τη χρονική περίοδο από τη βασιλεία του Σολομώντα μέχρι αυτή του Ιωσία το 610 π.Χ.

από kathimerini