Ιράν, ποταμός Άρειος: Η επική σύγκρουση των καταφράκτων… Αντίοχος Γ'

Γράφει ο Παντελής Καρύκας

Η μάχη του ποταμού Άρειου (σημερινός Χαρί) το 209 ή 208 π.Χ. αποτέλεσε μια καταλυτική σύγκρουση μεταξύ του βασιλείου των Σελευκιδών και αυτού της Βακτριανής. Ο Σελευκίδης βασιλιάς Αντίοχος Γ’ ο λεγόμενος Μέγας, επιχειρώντας να ανακτήσει τις ανατολικές επαρχίες του κράτους που είχε ιδρύσει ο πρόγονός του Σέλευκος, εισέβαλε στα εδάφη του ελληνιστικού βασιλείου της Βακτρίας που ήλεγχε ο Ευθύδημος.

Ο Αντίοχος είχε ξεκινήσει εκστρατεία ανάκτηση των επαρχιών που αποκόπηκαν από το Σελευκιδικό κράτος κατά τη βασιλεία του προκατόχου του και το 209 π.Χ. έφτασε στη Βακτρία. Εκεί κυβερνούσε ο Ευθύδημος. Ο στρατός του Αντιόχου βάδιζε στη περιοχή του Αρείου ποταμού όταν ο Σελευκίδης βασιλιάς πληροφορήθηκε ότι ο Ευθύδημος, επικεφαλής μιας δύναμης 10.000 αποκλειστικά ιππέων βρισκόταν κοντά. Ο Αντίοχος πληροφορήθηκε επίσης πως οι Ελληνο-Βάκτριοι φρουρούσαν το πέρασμα του ποταμού την ημέρα, αλλά, οι περισσότεροι, τη νύκτα αποσύρονταν σε κοντινή πόλη, σε απόσταση περίπου 4 χλμ.

Έτσι αποφάσισε να εκμεταλλευτεί το σκοτάδι για να περάσει με τον στρατό του τον ποταμό. Όμως και ο Ευθύδημος παρακολουθούσε τις κινήσεις του αντιπάλου του και έτσι κινήθηκε με όλους τους άνδρες του στο πέρασμα του ποταμού από όπου θα περνούσαν οι Σελευκίδες και επιτέθηκε εναντίον τους τη αυγή.

Ακολούθησε σύγχυση αλλά ο Αντίοχος συγκέντρωσε γύρω του 2.000 επίλεκτους κατάφρακτους ιππείς του και εφόρμησε κατά των αντιπάλων παρά την 1:5 αριθμητική υστέρηση της δύναμής του. Ο Αντίοχος πολέμησε ο ίδιος ηρωικά δίνοντας το παράδειγμα στους άνδρες του που τον μιμήθηκαν.

Οι απώλειες εκατέρωθεν ήταν πολύ βαριές. O Αντίοχος κατάφερε να νικήσει την εμπροσθοφυλακή του Ευθυδήμου αλλά όταν άλλες δύο μονάδες αντιπάλων ιππέων επιτέθηκαν στα πλευρά στους άνδρες του βρέθηκε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Σώθηκε όμως χάρη στο στρατηγό του Παναίτωλο o οποίος επικεφαλής σώματος πελταστών ρίχθηκε αιφνιδιαστικά στους εχθρούς και τους σταμάτησε.

Την ίδια ώρα ο Αντίοχος αναδιοργάνωσε τους επιζώντες ιππείς του και κατάφερε να υποχωρήσει στην αντίπερα όχθη του ποταμού, μαζί με τους αιχμαλώτους που είχε συλλάβει, αν και το άλογό του σκοτώθηκε και ο ίδιος τραυματίσθηκε. Όμως και ο Ευθύδημος βλέποντας την μεγάλη φθορά της δύναμής του αποφάσισε να υποχωρήσει στην πρωτεύουσά του, τα Βάκτρα. Οι απώλειες της ιππομαχίας ήταν βαριές. Ο Αντίοχος έχασε περί τους μισούς, ίσως και περισσότερους από τους ιππείς του, ενώ οπ Ευθύδημος έχασε 2-2.500 άνδρες του.

Ο Αντίοχος εκμεταλλεύτηκε τη νίκη του και κινήθηκε προς τα Βάκτρα πολιορκώντας την πόλη για τρία ολόκληρα χρόνια. Ο Ευθύδημος τελικά παραδόθηκε με όρους αναγνωρίζοντας, τύποις, την επικυριαρχία των Σελευκιδών και δωρίζοντας στον Αντίοχο πολεμικούς ελέφαντες. Η συμφωνία επισφραγίστηκε με τον γάμο της κόρης του Αντιόχου με τον γιό του Ευθύδημου Δημήτριο.

από slpress