Βεράτι: Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία τσακίζει τους υπερφίαλους Γάλλους

Γράφει ο Παντελής Καρύκας

Το Βεράτι της σημερινής Αλβανίας ανήκε για αιώνες στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ερευνητές το ταυτίζουν με την αρχαία ελληνική Αντιπάτρεια, ενώ οι Βυζαντινοί ονόμαζαν την πόλη Πουλχεριούπολις και αργότερα Βελεγράδα (λευκή πόλη). 

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος 

Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος μετά τη νίκη στην Πελαγονία (1259) και της ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης (1261) βρέθηκε αντιμέτωπος με τους Γάλλους του βασιλείου των Ανδεγαυών στην Σικελία. Ο Κάρολος ντ’ Ανζού διεκδικούσε τις χαμένες λατινικές κτήσεις στην Ελλάδα εμφανιζόμενος ως διεκδικητής του θρόνου της Λατινικής Αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης.

Το 1272 ο Κάρολος ίδρυσε το «βασίλειο της Αλβανίας» στο οποίο περιλαμβάνονταν όλες οι κτήσεις του στην περιοχή, Δυρράχιο, Αυλώνα, Βεράτι, Βουθρωτό. Ο Μιχαήλ αντέδρασε και κατάφερε να ανακτήσει το Βεράτι και το Βουθρωτό. Το 1279 όμως ο Κάρολος εκμεταλλεύτηκε την ελληνική διχόνοια και συμμάχησε με τον Δεσπότη της Ηπείρου Νικηφόρο κατά του Μιχαήλ, στέλνοντας μάλιστα στην Βόρεια Ήπειρο τον Βουργουνδό στρατηγό του Ούγο ντε Σουλί, γνωστό ως «Ερυθρό», λόγω της κόμης του.

Στα τέλη Αυγούστου, αρχές Σεπτεμβρίου 1280 ο «Ερυθρός» διατάχθηκε να καταλάβει το Βεράτι που αποτελούσε στρατηγικό οδικό κόμβο επί της Εγνατίας. Ο «Ερυθρός» με 2.000 ιππότες και ακολούθους και 6.000 πεζούς κατέλαβε εύκολα κοντινό φρούριο και έφτασε έχω από την πόλη ξεκινώντας την πολιορκία της.

Ο κίνδυνος για την Αυτοκρατορία ήταν θανάσιμος. Αν έπεφτε το Βεράτι άνοιγε ο δρόμος προς τη Μακεδονία. Αν δε η επίθεση του «Ερυθρού» συνδυαζόταν με τις δυνάμεις του Δεσποτάτου της Ηπείρου και του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, το σύνολο ευρωπαϊκών των αυτοκρατορικών εδαφών βρισκόταν σε κίνδυνο.

Αντεπίθεση

Ο Μιχαήλ αντέδρασε άμεσα συγκροτώντας μια δύναμη με σκοπό την άρση της πολιορκίας της πόλης, την οποία εμπιστεύθηκε σε έναν από τους καλύτερους στρατηγούς του, τον μέγα δομέστιχο (αρχιστράτηγο) Μιχαήλ Ταρχανείωτη. Μαζί του ήταν και ο μέγας στρατοπεδάρχης Ιωάννης Συναδινός.

Στο μεταξύ είχε έρθει ο χειμώνας και η πόλη κρατούσε. Μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου πάντως οι Γάλλοι είχαν κυριεύσει τα περισσότερα φρούρια περιμετρικά της πόλης αποκόπτοντάς την εντελώς.

Ο βυζαντινός στρατός έφτασε στο Βεράτι στις αρχές της άνοιξης του 1281. Ο Ταρχανείωτης, έξυπνα, κατάφερε με ενέδρες και επιδρομές να καταπονήσει τους Γάλλους, εφοδιάζοντας παράλληλα τη φρουρά με τρόφιμα και όπλα. Τα τρόφιμα και τα εφόδια δέθηκαν σε σχεδίες που αφέθηκαν να παρασυρθούν από το ρεύμα του ποταμού Αψού ο οποίος διασχίζει την πόλη.

Ύστερα από αυτό ο «Ερυθρός» αποφάσισε πως μόνη του ελπίδα ήταν να συντρίψει σε κατά παράταξη μάχη τον στρατό του Ταρχανείωτη. Έτσι κίνησε, με 25 επίλεκτους φρουρούς του, να εκτελέσει αναγνώριση. Όμως έπεσε σε ενέδρα των Βυζαντινών. Το άλογο του «Ερυθρού» σκοτώθηκε, όπως και πολλοί από τους φρουρούς του. Ο ίδιος συνελήφθη αιχμάλωτος.

Όσοι από τους φρουρούς του επέζησαν γύρισαν πανικόβλητοι στο γαλλικό στρατόπεδο και ενημέρωσαν σχετικά. Αμέσως επικράτησε πανικός και οι Γάλλοι εγκαταλείποντας τα πάντα άρχισαν να φεύγουν προς Αυλώνα. Ο Ταρχανείωτης όμως δεν θα τους άφηνε να φύγουν έτσι.

Εκμεταλλευόμενος τον πανικό τους επιτέθηκε με το σύνολο των δυνάμεών του και τους αφάνισε κυριολεκτικά. Ελάχιστοι Γάλλοι ξέφυγαν. Οι περισσότεροι σκοτώθηκαν οι αιχμαλωτίσθηκαν, ενώ στα χέρια τω Βυζαντινών έπεσαν και οι πολιορκητικές τους μηχανές. Ήταν η απόλυτη νίκη, η σημαντικότερη που πέτυχε η Αυτοκρατορία από την εποχή της Πελαγονίας.

Ο υπερφίαλος «Ερυθρός» οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στην Πόλη μαζί με τους αξιωματικούς και υπέστη την άκρα ταπείνωση παρελαύνοντας στην κεντρική οδό υπό τις αποδοκιμασίες του πλήθους. Στην άλλη πλευρά ο Κάρολος έξαλλος από την ήττα σχεδίασε νέα εκστρατεία αλλά ο Μιχαήλ τον πρόλαβε χτυπώντας τον «εντός έδρας», με τους «Σικελικούς Εσπερινούς».

Πηγή