FACEBOOK: ΠΡΟΩΡΗ ΓΗΡΑΝΣΗ ΣΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΩΝ 15 ΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ

Γράφει ο Λεωνίδας Βατικιώτης

Tα οικονομικά στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Facebook για το τέταρτο τρίμηνο του 2018 δίνουν την εντύπωση ότι η κρίση που προκάλεσε στον μεγαλύτερο τόπο κοινωνικής δικτύωσης η αποκάλυψη του σκανδάλου της Cambridge Analytica, όχι απλώς δεν έπληξαν, αλλά μόνο καλό έκαναν στην εταιρεία που ίδρυσε ακριβώς πριν 15 χρόνια ο 19χρονος τότε φοιτητής του Χάρβαρντ Μαρκ Ζούγκεμπεργκ.

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος 

Τα μεγέθη του προκαλούν ζάλη: Τα έσοδα του, σε σχέση με ένα χρόνο πριν, αυξήθηκαν κατά 30% φτάνοντας τα 16,9 δισ. δολ., ενώ τα κέρδη αυξήθηκαν κατά 61% φθάνοντας τα 6,9 δισ. δολ. Οι διαφημιζόμενοι, ανεξαρτήτως κλίμακας, έφτασαν τα 7 εκ., ενώ περισσότεροι από 2 εκ. χρήστες αγοράζουν διαφημίσεις στο Facebook Stories, που είναι το νεότερο προϊόν. Επιπλέον, οι καθημερινοί χρήστες του αυξήθηκαν κατά 9% αγγίζοντας τα 1,52 δισ. χρήστες, ενώ 2,7 δισ. λογαριασμοί παγκοσμίως το μετατρέπουν σε ένα μοναδικό φαινόμενο για την ιστορία της ανθρώπινης επικοινωνίας.

Διαβάζοντας τις οικονομικές καταστάσεις του Facebook (δες εδώ) δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη η σκανδαλώδης φορολογική ασυλία που απολαμβάνει. Ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής με τον οποίο επιβαρύνθηκε για το τέταρτο τρίμηνο του 2018 ανέρχεται σε 14% (1,1 δισ. δολ.) – ποσοστό πολύ χαμηλότερο σε σχέση με τη φορολογία που πληρώνουν ακόμη κι άλλες μικρές και μεσαίες τεχνολογικές εταιρείες των ΗΠΑ, που είναι ακόμη χαμηλότερο από το φορολογικό συντελεστή προηγούμενων τρίμηνων, όπως για παράδειγμα το τέταρτο τρίμηνο του 2016 και του 2017 όταν πλήρωσε αντίστοιχα 21% και 43% (965 εκ. και 3,2 δισ.)! Η προκλητική φοροαποφυγή του facebook, αποτέλεσμα όχι μόνο της μείωσης των συντελεστών από τον Τραμπ αλλά, περισσότερο, τεχνασμάτων δημιουργικής φοροαποφυγής, δικαιολογεί πέρα για πέρα το αίτημα της επιπλέον φορολόγησης του Facebook κι άλλων τεχνολογικών γιγάντων στην Ευρώπη.

Για πολλούς ωστόσο αναλυτές οι αξιοθαύμαστες οικονομικές αποδόσεις του Facebook χαρακτηρίζονται «μη επαναλαμβανόμενες». Θεωρείται δηλαδή δεδομένο ότι το Facebook άγγιξε την οροφή των αποδόσεων που μπορεί να αποφέρει το επιχειρηματικό μοντέλο που έκανε το ντεμπούτο του το 2007, με την προσθήκη των σελίδων και των διαφημίσεων. Ήταν η εποχή που ο Ζούκερμπεργκ δήλωνε περιχαρής ότι πλέον «η αγορά παίρνει μέρος στη συζήτηση». 

Κι όπως σχολίαζε το πάντα εύστοχο και αναπόσπαστο μέρος του ιδιωτικοποιημένου περιβάλλοντος του ίντερνετ, περιοδικό Wired «αντί να προσφέρει στους διαφημιστές ένα γενικό ακροατήριο με τον τρόπο που ανέκαθεν το έκαναν η τηλεόραση και οι έντυπες διαφημίσεις, το Facebook τους έδινε τον τρόπο να βρουν ακριβώς τον κόσμο που ήθελαν να φτάσουν, χρησιμοποιώντας όλα τα στοιχεία που το Facebook είχε συγκεντρώσει διαχρονικά από του χρήστες του».

Πλέον όμως το ισχυρότερο χαρτί του Facebook, που είναι οι χρήστες, το κοιτούν με καχυποψία οι διαφημιστές. Κι αναφερόμαστε στους χρήστες που έχουν απομείνει, γιατί με βάση έρευνα του ίδιου Μέσου, του Wired, με τον αρκετά δηλωτικό τίτλο «Οι έφηβοι δε χρησιμοποιούν το Facebook αλλά ούτε μπορούν και να το αποφύγουν» μόνο το 51% των εφήβων στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν το Facebook, όταν το 2012 το ποσοστό αυτό ανερχόταν στο 94%!

Και οι υπαρκτοί λογαριασμοί ωστόσο, ανεξαρτήτως του πόσο τακτικά χρησιμοποιούνται, εξετάζονται με καχυποψία. Στο επίκεντρο της προσοχής διαφημιστών, αναλυτών αλλά και μετόχων βρίσκονται οι ψεύτικοι λογαριασμοί. Οι εν πολλοίς δε αλλοπρόσαλλες ανακοινώσεις του ίδιου του Facebook επιτείνουν την εικόνα σύγχυσης που επικρατεί γύρω από την έκταση του φαινομένου. 

Η αλήθεια είναι πώς ακόμη και ο ορισμός είναι υπερβολικά ρευστός, καθώς συνεχώς προτίθενται ολοένα και περισσότερες κατηγορίες πέραν των δύο που είναι προφανείς: των λογαριασμών που δημιουργούνται για να παραβιάζονται κανόνες λειτουργίας (πχ σπαμ), κι εκείνων που είναι αποτέλεσμα λανθασμένων επιλογών όπως το άνοιγμα προφίλ, αντί για σελίδας, από κάποιον που ενδιαφέρεται να προβάλλει την επιχείρησή του. 

Ως αποτέλεσμα, με βάση στοιχεία από τα τριμηνιαία ριπόρτ του Facebook ο αριθμός των πλαστών λογαριασμών από 23 εκ. το τέταρτο τρίμηνο του 2012 αυξήθηκε σε 40 εκ. ένα χρόνο μετά, μειώθηκε σε 24 εκ., 32 εκ.  και 18,5 εκ. τα έτη 2014, 2015, 2016, για να εκτοξευθεί στα 85 εκ. το τελευταίο τρίμηνο του 2017 και στα 116 εκ. το 2018! Στη διάρκεια αυτής της περιόδου αν κάτι άλλαξε δεν είναι η συνήθεια των χρηστών να ανοίγουν πλαστού λογαριασμούς, αλλά οι επικρίσεις προς το Facebook που το ωθούσαν κάθε φορά να υιοθετεί πιο αυστηρούς κανόνες και να διαγράφει λογαριασμούς μειώνοντας έτσι το πελατολόγιο που πούλαγε σε διαφημιζόμενους  και διαφημιστές. 

Για να υπογραμμίσει μάλιστα τη σημασία που αποδίδει σε αυτή την κατεύθυνση ο ιδρυτής του ανακοίνωσε πρόσφατα ότι τα μπόνους στο προσωπικό της εταιρείας για το 2019 δεν θα δοθούν με κριτήριο την αύξηση των χρηστών και των εσόδων, όπως ανέκαθεν συνέβαινε, αλλά στο εξής με κριτήριο την ανταπόκριση σε κοινωνικά ζητήματα όπως η αντιμετώπιση των πλαστών ειδήσεων και της παραπληροφόρησης κι επίσης η διαφύλαξη και η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων.

Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι με βάση την ίδια εταιρεία, που το 2018 αύξησε το προσωπικό της κατά 42% σε 35.000 εργαζόμενους αναπτύσσοντας κατά κύριο λόγο τους τομείς αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης, τα περιθώρια κέρδους από φέτος θα αρχίσουν να μειώνονται, ενώ προσοχή δίνεται σε νέα κανάλια δημιουργίας εισοδήματος όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο και τα συστήματα πληρωμών. Κορεσμός πριν καν έρθει η ενηλικίωση…

Πηγή: Νέα Σελίδα, μέσω leonidasvatikiotis