Γερμανία-Ρωσία: το φάσμα του νέου Ψυχρού Πολέμου

Γράφει ο Κώστας Μελάς

Η Γερμανία γνωρίζει ότι δεν μπορεί να αποξενωθεί από τη Ρωσία. Οι Γερμανοί πιστεύουν πως η Ρωσία μπορεί να δώσει απαντήσεις σε κάποια από τα προβλήματα της χώρας τους. Μπορεί με τρόπο αξιόπιστο να τους τροφοδοτεί με σχετικά φθηνή ενέργεια. Επίσης, είναι μια δυνητική αγορά για τις εξαγωγές τους που αναζητούν εναλλακτικές λύσεις στις στάσιμες αγορές της ΕΕ.

Ακολουθήστε μας στο Facebook Τελευταία Έξοδος 

Σχέση μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας υφίσταται μεν, αλλά είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ατελής και δύσκολη όπως δήλωσε και ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας. Υπό την ηγεσία του Πούτιν, η Μόσχα ξεκίνησε πολιτική και οικονομική διείσδυση σε χώρες των Βαλκανίων, αλλά και τις Κεντρικής Ευρώπης, στις οποίες υπάρχει παραδοσιακά ρωσική επιρροή. Επίσης βελτιώνει συνεχώς την αμυντική της ισχύ και παρεμβαίνει όλο και περισσότερο σε περιφερειακά προβλήματα.

Αυτό αντιτίθεται στους στρατηγικούς στόχους της Γερμανίας. Η βασική επιτακτική ανάγκη του Βερολίνου είναι η διατήρηση της οικονομικής του ισχύος, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές, και η οποία χρειάζεται να μεταφρασθεί σε γεωπολιτική ισχύ.

Προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι μερίδα του κατεστημένου της Γερμανίας αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να βελτιωθούν οι σχέσεις με τη Ρωσία.

Η χειροτέρευση των σχέσεων Ανατολής-Δύσης πρέπει να διορθωθεί διαμέσου ενός ειλικρινούς διαλόγου και συνεχών διπλωματικών επαφών δήλωσε ο πρόεδρος της Γερμανίας Σταϊνμάγιερ, στην επίσκεψή του στη Μόσχα το φθινόπωρο του 2017. Ως σοσιαλδημοκράτης φαίνεται ότι αντιλαμβάνεται με επάρκεια το αμοιβαίο συμφέρον που θα προέλθει από τη βελτίωση των γερμανορωσικών σχέσεων. Άλλωστε η ιστορία αυτό δείχνει τουλάχιστον μετά το 1970.

Ασύμφορος ο νέος Ψυχρός Πόλεμος

Ως γνωστόν, υπάρχουν οι κυρώσεις στο διμερές εμπόριο Γερμανίας-Ρωσίας από το 2014 για το θέμα της Ουκρανίας. Φαίνεται ότι στη Γερμανία συνειδητοποιούν ότι ο νέος Ψυχρός Πόλεμος, που καθοδηγούν οι ΗΠΑ, εναντίον της Ρωσίας, δημιουργεί προβλήματα στα γερμανικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα περισσότερο από τα αντίστοιχα αμερικανικά.

Χαρακτηριστική είναι η παρέμβαση του πρώην Γερμανού καγκελάριου Σρέντερ (Forum Economico Euroasiatico, Verona, Οκτώβριος 2017) στην οποία αναλύει την απόκλιση των οικονομικών συμφερόντων της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Η ουσία των δηλώσεων του πρώην καγκελάριου συνίσταται στο εξής: «Έχουμε ανάγκη μιας αγοράς για τις εξαγωγές μας και παράλληλα έχουμε ανάγκη εισαγωγής πόρων για την ανάπτυξη της βιομηχανίας μας». Η θέση αυτή στηρίζεται στη γενικότερη αντίληψή του ότι «οι ΗΠΑ επιθυμούν μια Ρωσία εξασθενημένη, αλλά το συμφέρον της Ευρώπης και της Γερμανίας είναι μια Ρωσία πιο δυνατή».

Σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται ότι εντάσσεται και η συνάντηση αντιπροσωπείας των επικεφαλής των γερμανικών βιομηχανιών με τον πρόεδρο Πούτιν για τις μελλοντικές εξελίξεις στις σχέσεις των δύο χωρών, στο Σότσι τον Οκτώβριο 2017. Διαπιστώθηκε και από αυτές τις συναντήσεις ότι οι Γερμανοί βιομήχανοι είναι αναφανδόν υπέρ της συνέχισης και της αναβάθμισης των εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία.

Μάλιστα, την ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία οι Γερμανοί βιομήχανοι την εντάσσουν στο πλαίσιο αναπροσανατολισμού των διεθνών εμπορικών σχέσεων της Γερμανίας με κατεύθυνση την Κίνα και τον γενικότερο ευρωασιατικό χώρο. Η καγκελάριος Μέρκελ έχει μια επιθετική συμπεριφορά έναντι της Ρωσίας και διάκειται ευνοϊκά στη διατήρηση των κυρώσεων εναντίων της. Για το λόγο αυτό έχει δεχθεί, πρόσφατα πιέσεις από τους Γερμανούς επιχειρηματίες για αλλαγή στάσης και επανακαθορισμού των σχέσεων Βερολίνου-Μόσχας.

Πολιτική πιέσεων από τον Τραμπ

Εξάλλου, μεγαλώνει η συνειδητοποίηση πρωτίστως στην Γερμανία, αλλά και στην ΕΕ, γενικότερα, ότι η πολιτική του προέδρου Τραμπ “America First”, προκαλεί μεγάλο κόστος στους Γερμανούς και στους Ευρωπαίους, στο βωμό των αμερικανικών στρατηγικών συμφερόντων. Ο νέος γύρος των κυρώσεων που επέβαλε ο πρόεδρος Τραμπ στις αρχές του 2018, συμπεριέλαβε όλες τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που συνεργάζονται με τη ρωσική ενεργειακή εταιρεία Gazprom και τον αγωγό Nord Stream 2.

Το γεγονός αυτό προκάλεσε οργή στο Βερολίνο και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Στη συνέχεια ήλθαν οι δασμοί στον χάλυβα και στο αλουμίνιο να χειροτερεύσουν περαιτέρω την κατάσταση. Ως γνωστόν, οι προειδοποιήσεις για επέκταση των δασμών σε σειρά από ευρωπαϊκά προϊόντα βρίσκονται σε πρώτη διάταξη.

Όλο και περισσότερο φαίνεται να ενδυναμώνει η αντίληψη στις γερμανικές αρχηγεσίες ότι η μόνη δυνατή πορεία δράσης της Γερμανίας είναι κατ’ αρχάς η διατήρηση της Ενωμένης Ευρώπης κάτω από την δική τους ηγεσία. Ταυτόχρονα προωθείται η αναζωογόνηση των οικονομικών συναλλαγών με τη Ρωσία αλλά και με τις χώρες του ευρωασιατικού χώρου, με πρώτη την Κίνα. Όμως, η Γερμανία ολοένα και περισσότερο επιδιώκει να επαναενσωματώσει στην πολιτική της και την γεωπολιτική διάσταση.

Πηγή