Αλήθειες και ψέματα για την κρίση της Βενεζουέλας, του Gabriel Hetland (1)

Επιμέλεια Μετάφρασης:  ο Γιώργος του Κλικ

Μικρό σχόλιο του επιμελητή μετάφρασης:

Πάρα πολύ αξιόλογη δουλειά με πολύτιμες πληροφορίες που δείχνουν ότι υπάρχει σπόρος ελπίδας στην βενεζουελάνικη κοινωνία παρ' όλα τα “φοβερά και τρομερά” που ακούγονται και, κυρίως, γράφονται από τα MSM (τα κύρια μέσα “ενημέρωσης”).

Μια, σοβαρή όμως, ένσταση θα την καταθέσω: Χωρίς τον άμεσο έλεγχο της τράπεζας της, οποιαδήποτε χώρα, από τις ΗΠΑ μέχρι την πιο ασήμαντη, είναι καταδικασμένη να βιώσει την οικονομική και κοινωνική καταστροφή που θα τις επιβάλλουν με διάφορα τεχνάσματα και παραπλανητική νεοφιλελεύθερη τεχνική ορολογία αυτοί που έχουν στην πράξη τον έλεγχο αυτής της τράπεζας.

Πόσο σοβαρή είναι κρίση της Βενεζουέλας;

June 24, 2016 "Information Clearing House" - "Venezuelanalysis" - 

Σύμφωνα με τους New York Times, η Βενεζουέλα είναι “μια χώρα που βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους κατάρρευσης”, με τα κυβερνητικά γραφεία κλειστά, διαδεδομένη πείνα, και καταρρέοντα νοσοκομεία που μοιάζουν με "κόλαση πάνω στη γη". Υπάρχει “συχνά λίγη κίνηση στο Καράκας απλά επειδή λίγοι άνθρωποι, είτε από έλλειψη χρημάτων είτε εργασίας, βγαίνουν έξω". Η Washington Post, η οποία έχει επανειλημμένα ζητήσει ξένη επέμβαση εναντίον της Βενεζουέλας, περιγράφει τη χώρα χρησιμοποιώντας παρόμοια, μερικές φορές ακριβώς ίδια, γλώσσα όπως “κατάρρευση”, “όλεθρο”, “ολοκληρωτική καταστροφή” και “αποτυχημένο κράτος”. Ένα πρόσφατο άρθρο της Post περιγράφει ένα "McDonald, άδειο από πελάτες, γιατί ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός σημαίνει πως ένα καλό γεύμα κοστίζει σχεδόν το ένα τρίτο του μέσου μηνιαίου μισθού". Το NPR αναφέρει ότι “η Βενεζουέλα ξεμένει από μπύρα λόγω της σοβαρής οικονομικής κρίσης". Όταν η Coca-Cola ανακοίνωσε τα σχέδιά της να διακόψει την παραγωγή λόγω έλλειψης ζάχαρης, το Forbes ονόμασε την Βενεζουέλα “χώρα χωρίς κόκα". Η Wall Street Journal αναφέρει φόβους ότι κόσμος “θα πεθάνει από την πείνα".

Είναι αληθινό για την Βενεζουέλα αυτό το εφιαλτικό σενάριο, όπως περιγράφουν αυτές οι ιστορίες; Για να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα πέρασα τις τελευταίες τρεις εβδομάδες μιλώντας με δεκάδες ανθρώπους – πλούσιους και φτωχούς, Τσαβιστές και αντιπολιτευόμενους, σε πόλεις και χωριά – σε όλη τη Βενεζουέλα. Η έρευνα μου αφήνει λίγες αμφιβολίες ότι η Βενεζουέλα είναι στη μέση μιας σοβαρής κρίσης, που χαρακτηρίζεται από τριψήφιο πληθωρισμό, ελλείψεις βασικών αγαθών, εκτεταμένες αλλαγές σε διατροφικά  πρότυπα και αύξηση της κοινωνικής και πολιτικής δυσαρέσκειας. Ωστόσο, τα κύρια μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν διαστρεβλώσει συστηματικά και έχουν υπερβάλλει σημαντικά τη σοβαρότητα της κρίσης. Είναι πραγματική και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ελαχιστοποιείται, αλλά η Βενεζουέλα δεν βρίσκεται σε κατάσταση κατακλυσμικής κατάρρευσης.

Περιγραφές που υποδηλώνουν το αντίθετο όχι μόνο είναι ανακριβείς αλλά και επικίνδυνες, στο βαθμό που προετοιμάζουν το έδαφος για ξένη επέμβαση. Αυτή την εβδομάδα το Διαρκές Συμβούλιο του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (OAS) έχει μια έκτακτη συνεδρίαση για να εξετάσει την επίκληση του Γενικού Γραμματέα του Luis Almagro με βάση τον Διαμερικανικό Δημοκρατικό Χάρτη κατά της Βενεζουέλας. Η δράση αυτή λαμβάνεται κατά χωρών που έχουν βιώσει μια “αντισυνταγματική μεταβολή του συνταγματικού καθεστώτος που βλάπτει σοβαρά την δημοκρατική τάξη ενός κράτους μέλους", και μπορεί να οδηγήσει στην αποβολή μιας χώρας από την ΟΑΚ. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας, η οποία παρά κάποιες κωλυσιεργίες επέτρεψε τα βήματα προς την διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος ανάκλησης κατά του προέδρου Nicolás Maduro, απορρίπτει σθεναρά αυτή την κατηγορία και το ίδιο κάνουν και πολλά κράτη μέλη της ΟΑΚ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΟΑΚ δεν επικαλέστηκε το Δημοκρατικό Χάρτη κατά της Βραζιλίας, η οποία πρόσφατα βίωσε αυτό που πολλά κράτη μέλη της ΟΑΚ καθώς και διακεκριμένοι παρατηρητές της Λατινικής Αμερικής βλέπουν ως πραξικόπημα.

Στο Καράκας, οι δρόμοι είναι γεμάτοι, το μετρό λειτουργεί και οι δωρεάν κλινικές δημόσιας υγείας λειτουργούν κανονικά.

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΩΡΑ;

Λίγες μέρες μετά την άφιξή μου στο Καράκας πριν από μερικές εβδομάδες κατέστη σαφές ότι, ενώ η ζωή στη Βενεζουέλα είναι κάθε άλλο παρά κανονική, και πολλοί υποφέρουν από την κρίση, οι εικόνες των κύριων μέσων ενημέρωσης για μια χώρα σε απόλυτη αταξία είναι σαφώς υπερεκτιμημένες. Μακράν από το να είναι άδειοι, οι δρόμοι και οι λεωφόροι του Καράκας παρουσιάζουν το ίδιο μοτίβο κυκλοφορίας αυτοκινήτων και πεζών που συναντάμε σε άλλες μεγάλες πόλεις της Λατινικής Αμερικής. Το μετρό είναι γεμάτο κόσμο όπως πάντα. Τα εστιατόρια στην εύπορη συνοικία του Las Mercedes είναι γεμάτα συνεχώς εβδομάδες τώρα, σύμφωνα με φίλους που ζουν στη γειτονιά. Τα ράφια των ιδιωτικών σούπερ μάρκετ στο Las Mercedes και άλλες εύπορες συνοικίες είναι γεμάτα, με άφθονα κοτόπουλα, τυριά και φρέσκα προϊόντα. Το Wendy’s κοντά στο διαμέρισμα που μένω είναι γεμάτο τις περισσότερες φορές που έχω περάσει, ακόμα και ένα βροχερό κυριακάτικο βράδυ με μια σταθερή ροή των πελατών. Η μπύρα δεν έχει εξαφανιστεί (και θα είναι διαθέσιμη τουλάχιστον για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους). Και είδα πάρα πολλά μπουκάλια Coca-Cola.

Υπάρχουν και άλλα σημάδια που λένε ότι η Βενεζουέλα δεν είναι "σε κατάσταση πλήρους κατάρρευσης". Κανείς με όσους έχω μιλήσει δεν έχει θετικά πράγματα να πει για τα δημόσια νοσοκομεία, τα οποία θεωρούνται ως διεφθαρμένα, χωρίς το απαραίτητο προσωπικό, και χωρίς εφόδια, και στα οποία το προσωπικό φέρεται να κλέβει και να μεταπωλεί. Ωστόσο, έχω ακούσει πάρα πολλούς επαίνους και πιο μετρημένες κριτικές, για τις δωρεάν κλινικές δημόσιας υγείας (Centro Diagnóstico Integral, ή CDI) και για τα κέντρα φυσιοθεραπείας (Salas de Rehabilitación Integral, ή SRI), τα οποία είναι ανοιχτά σε όλο το Καράκας και τις πόλεις της χώρας. Αρκετοί υποστηρικτές της αντιπολίτευσης στο Petare, μία από τις μεγαλύτερες συνοικίες στη Λατινική Αμερική, μου είπαν για ένα CDI όπου πηγαίνουν "ότι παρέχει σπουδαίες  υπηρεσίες". Επισκέφθηκα ένα πεντακάθαρο SRI στη Carora, μια πόλη 100.000 κατοίκων στην κεντρο-δυτική πολιτεία της Lara. Το κέντρο (ένα από τα τέσσερα της πόλης, που λειτουργούν όλα) περιθάλπει 80 έως 100 ασθενείς την ημέρα, και μου είπαν ότι όλα τα μηχανήματα είναι εντάξει. Ο Ramón Suárez, ένα αναπληρωματικό μέλος της συνέλευσης της Lara για το κυβερνών Ενωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Βενεζουέλας (PSUV), έχει σχεδόν καθημερινή θεραπεία σε αυτό το SRI μετά από έναν τραυματισμό στο χέρι τον Δεκέμβριο. Μου είπε, "Χωρίς το SRI δεν θα μπορούσα να συνέλθω”, εξηγώντας ότι η θεραπεία σε ιδιωτικές κλινικές κοστίζει 3.000-4.000        bolivares η επίσκεψη. Αυτό θα είχε καταναλώσει σχεδόν το σύνολο του μισθού του Suárez που είναι 80.000 bolivares / μήνα, σχεδόν το τριπλάσιο του κατώτατου μισθού (περίπου 15.000 bolivares / μήνα συν 18.000 bolivares σε κουπόνια τροφίμων).

Ο ισχυρισμός των Times ότι “τεράστιες περιοχές της χώρας έχουν περάσει μήνες με λίγη" ηλεκτρική ενέργεια διαψεύδεται από τα γεγονότα. Τον Απρίλιο η κυβέρνηση έλαβε μια σειρά μέτρων για την καταπολέμηση της κρίσης της ηλεκτρικής ενέργειας, που προκαλείται από την χειρότερη ξηρασία στην Βενεζουέλα εδώ και 47 χρόνια καθώς και από τις εξαιρετικά χαμηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, πράγμα που οδήγησε τη Βενεζουέλα να έχει την μεγαλύτερη ανά κάτοικο κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή. Για να αποκατασταθούν τα επίπεδα του νερού στο φράγμα Guri, που προμηθεύει περίπου το 70 τοις εκατό της ηλεκτρικής ενέργειας της Βενεζουέλας, η κυβέρνηση Maduro έκλεισε επιλεγμένα κυβερνητικά γραφεία για μια, και στη συνέχεια, τρεις ημέρες την εβδομάδα. Έκλεισε τα σχολεία τις Παρασκευές. Και επέβαλε δελτίο στην ηλεκτρική ενέργεια στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας έξω από το Καράκας. Από την περασμένη εβδομάδα, τα κυβερνητικά γραφεία είναι και πάλι ανοιχτά πέντε ημέρες την εβδομάδα, αν και με μειωμένο ωράριο (8 πμ – 1 μμ). Τα σχολεία είναι και πάλι ανοιχτά τις Παρασκευές. Το δελτίο στην ηλεκτρική ενέργεια, που εφαρμόζεται για τρεις ώρες την ημέρα με ένα περιστρεφόμενο χρονοδιάγραμμα στις εσωτερικές πολιτείες (που σημαίνει ότι η ηλεκτρική ενέργεια ήταν και είναι διαθέσιμη 21 ώρες το 24ωρο σ' αυτές τις περιοχές), παραμένει σε ισχύ κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, αλλά όχι πλέον τα Σαββατοκύριακα, και μπορεί σύντομα να σταματήσει εντελώς. Η κυβέρνηση λέει ότι αυτές οι πρόσφατες αλλαγές (που επαναφέρουν την Βενεζουέλα σε μια κατάσταση ημι-ομαλότητας, όσον αφορά στην ηλεκτρική ενέργεια), ήταν δυνατές λόγω της επιτυχίας του καταμερισμού με δελτίο, που, μαζί με τις πρόσφατες βροχές, επέτρεψε την επιστροφή του νερού στο φράγμα Guri σε σχεδόν κανονικά επίπεδα.

"Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΗ"

Η Βενεζουέλα δεν είναι "η κόλαση στη γη”, αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πολλοί Βενεζουελάνοι υποφέρουν αυτή τη στιγμή, κάτι που οι ανώτατοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης είναι πάρα πολύ επιφυλακτικοί να παραδεχτούν  και άργησαν να αντιληφθούν. "Η κατάσταση είναι δύσκολη, και έχει χειροτερεύσει τα τελευταία δύο χρόνια”, λέει ο Jesus Rojas, ένας δάσκαλος και πατέρας δύο παιδιών από τη μικρή πόλη του Río Tocuyo (πληθυσμός 7.000) στην πολιτεία Lara. “Χτυπάει τις οικογένειες ιδιαίτερα σκληρά. Δεν είναι εύκολο να βρεις τρόφιμα, και ότι βρεις είναι σε πολύ υψηλές τιμές. Είδες τις μεγάλες ουρές [στα καταστήματα που πωλούν εμπορεύματα σε ελεγχόμενες τιμές]. Οι άνθρωποι έχουν αγοραστική δύναμη. Έχουν χρήματα. Το πρόβλημα είναι ότι τους πουλάνε σε τιμές έξι ή επτά φορές μεγαλύτερες [από τις προκαθορισμένες], και δεν υπάρχει κανένας έλεγχος από το κράτος. Αυτό είναι το πράγμα που ενοχλεί τους ανθρώπους περισσότερο".

Οι ελλείψεις σε τρόφιμα και είδη βασικών αναγκών έχουν αυξηθεί σημαντικά τον τελευταίο χρόνο, εν μέρει λόγω του πληθωρισμού, τον οποίο πηγές προσκείμενες στην κυβέρνηση τοποθετούν στο περίπου 370 τοις εκατό κατά τους τελευταίους δώδεκα μήνες. Όλοι με όσους μίλησα είπαν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο και συχνά αδύνατο, να αποκτήσουν βασικά τρόφιμα όπως αλεύρι, γάλα, ζάχαρη, λάδι, και μαύρα φασόλια. "Η βασική διατροφή δεν είναι διαθέσιμη”, λέει η Atenea Jimenez, συνιδρύτρια της εθνικής Red de Comuneros, ενός δικτύου λαϊκής βάσης που συνδέει κοινότητες σε όλη τη χώρα. Το βόειο κρέας και το κοτόπουλο είναι διαθέσιμα, αλλά σε τόσο υψηλές τιμές που πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να τα αποκτήσουν. "Το βοδινό κοστίζει 5.000 το κιλό”, λέει η Jimenez. "Δηλαδή 10.000 για δύο κιλά. Αν οι μηνιαίες αποδοχές σου είναι 20.000, αυτό είναι το μισό του μισθού σου”. Η Jimenez και άλλοι λένε ότι η επισιτιστική κρίση "έχει αλλάξει αυτό για το οποίο μιλάμε. Πριν από τρία χρόνια όλοι μιλούσαν γι' αυτή ή εκείνη την  απόφαση που πήρε ο Τσάβες. Τώρα οι άνθρωποι μιλούν για το φαγητό. Η ζωή μας είναι γεμάτη από αυτό [την αναζήτηση τροφίμων]”. Αυτό καθιστά την οργάνωση πιο δύσκολη. Η Jimenez λέει ότι έχουν υπάρξει φορές "που δεν  μπορούσαμε να έχουμε συναντήσεις, γιατί όλοι ήταν απασχολημένοι προσπαθώντας να αποκτήσουν τρόφιμα".

Η επισιτιστική κρίση επηρεάζει όλους τους τομείς του πληθυσμού, αλλά όχι με τον ίδιο τρόπο. Αν τα γεμάτα εστιατόρια και τα καφέ της Las Mercedes αποτελούν κάποια ένδειξη, οι πολύ πλούσιοι τρώνε καλύτερα από όσο ποτέ. Αυτό πιθανά οφείλεται στην πρόσβαση τους στα δολάρια ΗΠΑ, τα οποία ανταλλάσσονται περίπου με 1.000 bolivares / δολάριο στην μαύρη ή "παράλληλη" αγορά – εκατό φορές περισσότερο από την χαμηλότερη των δύο επίσημων συναλλαγματικών ισοτιμιών (10 B / δολάριο), και σχεδόν διπλάσια από την υψηλότερη συναλλαγματική ισοτιμία, την οποία η κυβέρνηση επέτρεψε να αυξηθεί από το Φεβρουάριο, από 200 σε 600 B / δολάριο. Για τη μεσαία τάξη της Βενεζουέλας, η επισιτιστική κρίση έχει περιορίσει την δυνατότητα τους να επιλέξουν τι θα φάνε. Σύμφωνα με τον Ramón Suárez, “Οι άνθρωποι τρώνε, αλλά δεν τρώνε ότι θέλουν". Ο Carlos Gonzalo González, ένας άνθρωπος της μεσαίας τάξης ραδιοφωνικός παρουσιαστής από την Carora, λέει, “Δεν μπορούμε να βρούμε την ποικιλία από σαλάτες που συνηθίζαμε να τρώμε. Τρώμε λιγότερο κρέας, γιατί είναι ακριβό. Και τρώμε περισσότερους υδατάνθρακες, πράγμα που δεν είναι υγιεινό".

Τα γεμάτα ράφια ενός ιδιωτικού μπακάλικου στο Las Mercedes, μια μεσαίας-ανώτερης τάξης γειτονιά του Καράκας, 3 Ιουνίου (Gabriel Hetland)

Οι εργάτες και οι φτωχοί είναι αυτοί που πλήττονται περισσότερο. Ο Jesus Rojas λέει, “Υπάρχουν ουρές [για αγορά αγαθών με ελεγχόμενες τιμές] μέχρι και ένα χιλιόμετρο μεγάλες, και δεν ξέρεις αν θα βρεις τίποτα, αν είσαι στο τέλος της γραμμής. Μερικοί άνθρωποι τρώνε μόνο μία φορά την ημέρα ή και καθόλου. Έχει συμβεί σε μένα”, λέει ο Rojas, ο οποίος εκτιμά ότι αυτό έχει επηρεάσει “είκοσι ή τριάντα τοις εκατό” των κατοίκων του Río Tocuyo. Κατά το τελευταίο έτος, ο Rojas έχει χάσει 7 κιλά. Πολλοί άλλοι λένε ότι και τα αγαπημένα τους πρόσωπα έχουν επίσης χάσει βάρος πρόσφατα. Η Atenea Jimenez λέει, "Η πλειοψηφία των ανθρώπων στα barrios (γειτονιές) [και στην αγροτική γενέτειρα της, την Aragua] τρώνε μόνο δύο φορές την ημέρα". Οι κάτοικοι του Petare λένε το ίδιο πράγμα. Εκτός από τη συνολική μείωση της θερμιδικής πρόσληψης, οι λιγότερο εύποροι τομείς του πληθυσμού πάσχουν από σημαντικές μειώσεις στην κατανάλωση πρωτεϊνών. Η Jimenez λέει, "Η κατάσταση με το κρέας είναι δραματική".

Οι Βενεζουελάνοι δεν αντιμετωπίζουν μαζική πείνα, αν και ένας μικρός αλλά αυξανόμενος αριθμός οικογενειών βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση χρόνιας πείνας. Ο Lalo Paez, διευθυντής του Γραφείου Συμμετοχής του Πολίτη στον δήμο του Torres, όπου βρίσκεται η Carora, λέει ότι πέντε από τις 503 οικογένειες που ζουν στη γενέτειρά του Los Arangues (20 λεπτά από την Carora), “βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση". Ο Paez αφηγείται ότι βλέπει "ανθρώπους που ροκανίζουν ζαχαροκάλαμο" επειδή δεν έχουν τίποτα άλλο να φάνε. Εκτιμά ότι ο μισός πληθυσμός της πόλης τρώει μόνο δύο φορές την ημέρα. Ένας έφηβος από το Los Arangues μου είπε ότι πέντε από τους περίπου 50 μαθητές της τάξης του Λυκείου του, διαμαρτύρονται τακτικά στον  δάσκαλο ότι είναι πεινασμένοι. Ο Paez συνδέει την ταλαιπωρία των κατοίκων με την μικρή απασχόληση και την έλλειψη νερού, πράγμα που περιορίζει την κηπουρική.

Η Sicarigua, μια πόλη ακριβώς πιο κάτω από το Los Arangues, τα πάει  πολύ καλύτερα. Οι εργαζόμενοι της Hacienda Sicarigua, μία από τις μεγαλύτερες haciendas του δήμου Τόρες, η οποία παράγει ζαχαροκάλαμο και βοοειδή, λένε, “Τρώμε καλά". Αυτό οφείλεται σε τρεις παράγοντες που δεν υπάρχουν στο Los Arangues: τακτικό εισόδημα για τους περισσότερους κατοίκους της πόλης, μια καθημερινή διανομή δύο ποτηριών γάλακτος “για όποιον δουλεύει στην hacienda”, και πρόσβαση στο νερό ενός κοντινού ποταμού, πράγμα που επέτρεψε στις τοπικές οικογένειες να καλλιεργούν περιβόλια.

Όπως με τα τρόφιμα, υπάρχουν ελλείψεις πολλών φαρμάκων, ιδιαίτερα για πιο εξειδικευμένες περιπτώσεις.

Εκτός από τα τρόφιμα, βασική πηγή ανησυχίας για πολλούς Βενεζουελάνους είναι η πρόσβαση σε φάρμακα. Όπως με τα τρόφιμα, υπάρχουν ελλείψεις πολλών φαρμάκων, ιδιαίτερα για πιο εξειδικευμένες περιπτώσεις, όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης, και η υψηλή πίεση του αίματος. Αυτές οι ανεπάρκειες οφείλονται στην έλλειψη επαρκών δολαρίων ώστε να γίνουν εισαγωγές (ένα πρόβλημα που σχετίζεται με την αδυναμία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα συναλλάγματος, καθώς και στη βουτιά των τιμών του πετρελαίου τα δύο τελευταία χρόνια), και στον bachaquerismo, δηλαδή την πρακτική αγοράς τροφίμων, φαρμάκων και βασικών αγαθών σε ελεγχόμενες τιμές και την μεταπώληση τους στη μαύρη αγορά σε τιμές δέκα έως πενήντα φορές υψηλότερες από τις επίσημες τιμές.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με τους οποίους μίλησα ανησυχούσαν για το πως θα βρουν φάρμακα, έλεγαν όμως ότι οι οικογένειές τους ήταν σε θέση να αποκτήσουν την πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται οι ίδιοι. Συχνά αυτό γίνεται μέσω εκτεταμένων οικογενειακών δικτύων που εκτείνονται στη χώρα, και μερικές φορές στον κόσμο. Οι οικογένειες που μπορούν να αντέξουν οικονομικά να το κάνουν, βασίζονται επίσης και στους bachaqueros. Όχι όλοι όμως μπορούν να βρουν ότι χρειάζονται. Ο Rojas λέει, “Είναι πολύ δύσκολο να βρεις φάρμακο για εξειδικευμένες περιπτώσεις όπως η υψηλή πίεση και ο διαβήτης". Για μήνες, ο Rojas έψαχνε μάταια ένα φάρμακο για την επιληψία της αδελφής του: “Έχω πάει παντού – εδώ [στην Carora], στο Barquisimeto, στο Καράκας, στο Maturín – και δεν μπορώ να βρω το φάρμακο". Και πρόσθεσε: “η μητέρα μου είναι 83 ετών και έχει υψηλή πίεση, και δεν μπορώ να βρω το φάρμακο που χρειάζεται”.

Κόσμος περιμένει στην ουρά έξω από το κυβερνητικό σούπερ μάρκετ Bicentenario στην Carora, 4 Ιουνίου (Gabriel Hetland)

Τις τελευταίες εβδομάδες η δυσαρέσκεια που δημιουργήθηκε από τις χρόνιες ελλείψεις ξέσπασε σε πράξεις λεηλασίας. Σε αρκετές περιπτώσεις, άνθρωποι με τους οποίους μιλούσα έλαβαν κείμενα, κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, που προειδοποιούσαν για κοντινές περιπτώσεις λεηλασίας. Η πρώτη φορά που συνέβη αυτό ήταν στις 7 Ιουνίου στην Carora, ενώ μιλούσα με την Myriam Gimenez, μια ακτιβίστρια που συνεχίζει να υποστηρίζει τον τσαβισμό. Η Gimenez κατηγόρησε την αντιπολίτευση για την λεηλασία, δείχνοντάς μου κείμενα που φέρονταν να παρέχουν αποδείξεις ότι αυτό ήταν μέρος ενός σχεδίου αποσταθεροποίησης. Η Gimenez είπε επίσης, "Είναι η πρώτη φορά που αυτό συνέβη εδώ". Σε μια άλλη περίπτωση, αρκετοί κάτοικοι του Petare με τους οποίους συναντιόμουν έλαβαν κείμενα που σημείωναν ότι γίνονταν φασαρίες στον σταθμό του μετρό Palo Verde στο Petare. Μέσα σε λίγα λεπτά, μια από τις γυναίκες κατάφερε να μιλήσει με κάποιον στο σταθμό του μετρό Palo Verde ο οποίος δήλωσε ότι οι φήμες ήταν ψευδείς και ότι όλα εκεί ήταν ήρεμα.

Η κυβέρνηση έχει χάσει σημαντική υποστήριξη, αλλά αυτό δεν έχει μεταφραστεί σε μεγαλύτερη στήριξη για την αντιπολίτευση.

Τα παραδείγματα αυτά υπογραμμίζουν την αυξανόμενη, γενικευμένη αίσθηση άγχους που αισθάνονται οι Βενεζουελάνοι σε όλη τη χώρα. Αλλά οι από πρώτο χέρι εμπειρίες μου και η καθημερινή ανάγνωση των εφημερίδων της Βενεζουέλας, δεν παρέχουν καμία υποστήριξη στην ιδέα ότι η Βενεζουέλα έχει περιπέσει σε χάος. Λεηλασίες συμβαίνουν, αλλά με σποραδικό και όχι γενικευμένο τρόπο. Ωστόσο, οι άνθρωποι είναι σίγουρα έτοιμοι να πιστέψουν ότι συμβαίνουν λεηλασίες και δεν συγκλονίζονται από ειδήσεις του είδους.

ΟΥΤΕ Ο ΕΝΑΣ, ΟΥΤΕ Ο ΑΛΛΟΣ

Όλοι με τους οποίους μίλησα, ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, συμφωνούν ότι η κυβέρνηση έχει χάσει σημαντική στήριξη από τις βουλευτικές εκλογές στις 6 Δεκεμβρίου 2015, εκλογές τις οποίες η αντιπολίτευση κέρδισε άνετα. Υπάρχει επίσης ευρεία συμφωνία ότι αυτό δεν έχει μεταφραστεί σε μεγαλύτερη στήριξη για την αντιπολίτευση. Τέσσερις ακτιβιστές της αντιπολίτευσης (δύο πρώην οπαδοί του Τσάβες) από την Maca, μια κοινότητα στο Petare, μου είπαν "ο τσαβισμός έχει μειωθεί 100 τοις εκατό" στο Petare. Ρώτησα αν αυτό είχε οδηγήσει σε μεγαλύτερη στήριξη για την αντιπολίτευση. Κούνησαν κατηγορηματικά το κεφάλι τους και απάντησαν, “Ο κόσμος δεν εντάχθηκε στην αντιπολίτευση”. Ένας σχολίασε, “Οι άνθρωποι δεν θέλουν να ακούσουν τίποτα για πολιτική”. Ένας άλλος πρόσθεσε: “Έχουν κουραστεί από όλη την πολιτικολογία. Απλώς θέλουν να φάνε”. Τους ρώτησα σχετικά με τις επικρίσεις ότι η αντιπολίτευση δεν έχει προσφέρει συγκεκριμένες λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Βενεζουέλα, αντί να επικεντρώνεται αποκλειστικά στο δημοψήφισμα ανάκλησης. Συγκατένευσαν έντονα λέγοντας: “Είναι αλήθεια. Κανείς δεν προσφέρει κάποια λύση".

Άκουσα παρόμοια συναισθήματα κι αλλού. Για παράδειγμα, ένας οδηγός ταξί στο Carora είπε ότι υποστήριζε την κυβέρνηση, αλλά δεν το κάνει πια αφού δεν είναι σε θέση να δώσει λύσεις στην κρίση. Ωστόσο, επέκρινε επίσης και την αντιπολίτευση, λέγοντας, “Ξέρουμε τι έκαναν [στο παρελθόν] και δεν ήταν καλό". Τον ρώτησα ποιον υποστηρίζει. Εκείνος απάντησε, "Ni uno, ni otro", κανέναν από τους δυο.

Κανένας από τους τσαβιστές ακτιβιστές με τους οποίους μίλησα, τους περισσότερους  από τους οποίους γνωρίζω εδώ και χρόνια, δεν εξέφρασε την υποστήριξη του στην αντιπολίτευση. Όλοι, όμως, εξέφρασαν σημαντικές κριτικές στον Maduro και την κυβέρνηση. Ο Jesus Rojas, ο οποίος έχει υποστηρίξει την κυβέρνηση από την εκλογή του Τσάβες το 1998, είπε, “Πολλοί δεν πιστεύουν στον Maduro πια. Ενώ εξακολουθούμε να έχουμε την ελπίδα στη διαδικασία, δεν βλέπουμε μια βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη λύση. Υπάρχει αβεβαιότητα”. Γυρίζοντας στα αγγλικά, πρόσθεσε, “Δεν υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ. Την έχουμε πατήσει”. Παρά το γεγονός αυτό, ο Rojas λέει ότι συνεχίζει να υποστηρίζει τον τσαβισμό και το PSUV και δεν θα ψηφίσει ποτέ για την αντιπολίτευση. "Αν ψήφισα υπέρ του Τσάβες και κατά των κυβερνήσεων της 4ης Δημοκρατίας [πριν τον Τσάβες] που μας έφεραν τον νεοφιλελευθερισμό και κακές στιγμές, δεν έχει νόημα να πάω πίσω στις κακές κυβερνήσεις της 4ης Δημοκρατίας".

“Η ΗΓΕΣΙΑ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΓΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΜΕ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΖΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΡΑ"

Η Atenea Jimenez, ηγέτης της κοινότητας, είναι τρομοκρατημένη από την αντιπολίτευση, η οποία λέει "θα φέρει τον φασισμό και τον νεοφιλελευθερισμό”. Θυμάται το πραξικόπημα του 2002 εναντίον του Τσάβες, όταν λέει κυκλοφόρησαν κατάλογοι ακτιβιστών του Τσάβες που φέρεται να προορίζονταν να δολοφονηθούν. Άλλοι τσαβιστές μου είπαν ότι είδαν τα δικά τους ονόματα στους καταλόγους αυτούς. (Όπως ανέφερε ο Gregory Wilpert, υπήρξε “ένα κυνήγι μαγισσών κατά αξιωματούχων που ήταν υπέρ του Τσάβες" καθώς και κατά ηγετών κοινοτικών μέσων ενημέρωσης κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος του Απριλίου 2002). Η Jimenez συνεχίζει να στηρίζει την κυβέρνηση, αλλά είναι εξαιρετικά κριτική, λέγοντας, “Η ηγεσία δεν γνωρίζει την αγωνία και το άγχος με το οποίο ζει ο κόσμος τώρα. Η ηγεσία ενεργεί σαν να είμαστε ακόμα στην ίδια κατάσταση που ήταν πριν από τρία χρόνια. Η πλειοψηφία των ανθρώπων αμφισβητεί [την κυβέρνηση] και την διαχείριση της οικονομίας. Αλλά όταν [οι τσαβιστές] κριτικάρουν [την κυβέρνηση], τους αποκαλούν αντεπαναστάτες και τους κάνουν στην άκρη. Η κυβέρνηση και το κόμμα θα έπρεπε να επιτρέψει να εξελιχθεί στο εσωτερικό [εντός του PSUV] ένα ρεύμα κριτικής. Διαφορετικά, η κατάσταση θα φέρει την δεξιά [στην εξουσία]”. Και προσθέτει, ”Οι guarimbas [οι βίαιες διαμαρτυρίες της αντιπολίτευσης του Φεβρουαρίου του 2014] δεν έριξαν την κυβέρνηση, η πείνα όμως θα μπορούσε".

Η Myriam Gimenez είναι επίσης κριτική στην κυβέρνηση και το PSUV. Λέει, "Η κριτική μου είναι ότι το κόμμα προσπαθεί να υποκαταστήσει την λαϊκή εξουσία. Τα κοινοτικά συμβούλια δεν μπορούν να είναι ένα παράρτημα του κόμματος, θα πρέπει να είναι η κοινότητα". Παρά την κριτική της αυτή, η Gimenez λέει ότι οι κατηγορίες ότι η κυβέρνηση και το PSUV ενεργούν πάντοτε με μια πολιτική διάκρισης είναι υπερβολικές. Ο ισχυρισμός αυτός έχει γίνει συχνά σχετικά με μια πρόσφατη πρωτοβουλία της κυβέρνησης να διανείμει τρόφιμα ελεγχόμενων τιμών μέσω Τοπικών Επιτροπών Επιμελητείας και Παραγωγής, ή CLAP. Η Gimenez έχει συμμετάσχει σε διανομή πακέτων τροφίμων της CLAP στην Carora και λέει, "μπορώ να πω με πλήρη σιγουριά ότι δεν υπάρχει πολιτική διακρίσεων εδώ". Την ρωτάω πώς μπορεί να είναι τόσο σίγουρη. Απαντά, “Έχω συμμετάσχει σε αυτό, και η τελευταία διανομή τροφίμων που ήμουν μέρος, έδωσε πακέτα για το κοινοτικό συμβούλιο στο La Greda, το οποίο διοικείται από την Adecos [υποστηρικτές της αντιπολίτευσης Acción Democrática]. Και είδα ότι έδωσαν τον σωστό αριθμό πακέτων τροφίμων στον κοινοτικό συμβούλιο".

Όταν ρώτησα την Gimenez γιατί συνεχίζει να στηρίζει την κυβέρνηση, μου απάντησε, “Επειδή δεν είναι ψέμα ότι 3 εκατομμύρια ηλικιωμένοι στην Βενεζουέλα παίρνουν σύνταξη ίση με τον κατώτατο μισθό. Όταν ο Τσάβες πήρε την εξουσία, ούτε καν 300.000 ηλικιωμένοι δεν έπαιρναν σύνταξη, και η σύνταξη τότε δεν ήταν ούτε το ένα πέμπτο του κατώτατου μισθού. Δεν είναι ψέμα ότι τα σχολεία άνοιξαν για όλα τα παιδιά με ένα γεύμα κάθε μέρα. ... Δεν είναι ψέμα ότι έδωσαν περισσότερες ευκαιρίες για σπουδές σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Και δεν είναι ψέμα ότι η εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα είναι δωρεάν, εντελώς δωρεάν. Ναι, αυτή η εκπαίδευση έχει λάθη, δεν αμφιβάλλουμε. Είναι μέρος μιας [διαδικασίας] σε εξέλιξη... Δεν είναι ψέμα ότι η υγειονομική περίθαλψη, με όλα τα προβλήματα που έχουμε τώρα με το δολάριο, και την εισαγωγή φαρμάκων... έδωσε ζωτικό χώρο για υγειονομική περίθαλψη σε όλες μας τις κοινότητες. Δεν είναι ψέμα ότι οι πολίτες μας με ειδικές ανάγκες, που είχαν καταστεί εντελώς αόρατοι πριν, δεν υπήρχαν μηχανές για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών τους, τώρα έχουμε κέντρα φυσιοθεραπείας, και σήμερα [τα άτομα με ειδικές ανάγκες] έχουν  προτεραιότητα στον τομέα της απασχόλησης, και σε πολλά άλλα πράγματα. Δεν είναι ψέμα, και το έχω ζήσει, ότι οι άνθρωποι στις αγροτικές ζώνες μας ζούσαν σε σπίτια από άχυρα με στέγες από λάσπη... και τώρα υπάρχουν πραγματικά σπίτια στις αγροτικές ζώνες μας, και όχι μόνο στις αγροτικές περιοχές μας, αλλά και στις αστικές ζώνες, τα εκατομμύρια και πλέον σπίτια που έχουν κατασκευαστεί είναι μια πραγματικότητα... Υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν, αλλά αυτό είναι μια πραγματικότητα... Και δεν είναι ψέμα ότι, σε κάθε γωνιά του δρόμου που θα πας, οι άνθρωποι θα σου μιλήσουν για την πολιτική, για το τι συμβαίνει, για την διεθνή κατάσταση, εάν συμμετείχαν ή όχι, αν το κοινοτικό συμβούλιο έκλεψε τα χρήματα ή δεν τα έκλεψε. Υπάρχει μια πολιτική συμμετοχή που δεν μπορεί να κρυφτεί".

ΑΧΤΙΔΕΣ ΕΛΠΙΔΑΣ

Όπως με το ρύζι, το σαμπουάν, τα μαύρα φασόλια και πολλά άλλα προϊόντα, δεν είναι εύκολο να βρεις ελπίδα στη Βενεζουέλα αυτές τις μέρες. Ωστόσο, υπάρχουν σπίθες σε όλη τη χώρα. Αντιμέτωποι με τις αυξανόμενες προκλήσεις προς απόκτηση τροφής, πολλοί Βενεζουελάνοι παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και στις αυλές τους. Όταν έφτασα στο σπίτι της στην Carora, η Myriam Gimenez ρώτησε: “Σου έδειξε ο Βίκτωρ [ο άντρας της] τον κήπο;" Όταν είπα όχι, με οδήγησε στον κήπο της και περήφανη μου έδειξε διάφορες καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένων μαύρων φασολιών, μέντας, και φαρμακευτικής ρίγανης, τα οποία αυτή και ο Victor φύτεψαν στο διάστημα από την τελευταία μου επίσκεψη τον Δεκέμβριο. Δείχνοντας τους μίσχους καλαμποκιού στην διπλανή αυλή του γείτονα η Gimenez είπε, "Όλοι στη γειτονιά φυτεύουν τώρα”. Η Gimenez λέει επίσης ότι το παζάρεμα έχει γίνει όλο και περισσότερο ένας κοινός  τρόπος για τους ανθρώπους να πάρουν αυτό που χρειάζονται.

Η Myriam Gimenez στον κήπο του σπιτιού της στην Carora. (Gabriel Hetland)

Η Atenea Jimenez ασχολείται με "ένα δίκτυο κοινοτικής παραγωγής και κατανάλωσης” τροφίμων και βασικών αγαθών. Υπο-δίκτυα συνδέουν 100 κοινότητες στις πολιτείες όλης της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των Yaracuy, Trujillo, Mérida, Lara, καθώς και την ευρύτερη περιοχή του Καράκας. Η Jimenez ανήκει σε ένα δίκτυο που συνδέει επτά κοινότητες και που περιλαμβάνει 2.100 οικογένειες. “Έχουμε δικά μας φορτηγά και φέρνουμε φρέσκα προϊόντα στην πόλη. Πουλάμε τα πάντα σε χαμηλές τιμές στους καταναλωτές. Για παράδειγμα, πουλάμε ντομάτες για 400 bolivares / κιλό, το ένα τρίτο της τιμής αλλού. Και φέρνουμε ορισμένα προϊόντα που παράγουμε εμείς στην πόλη, όπως σαμπουάν και απολυμαντικά, στην ύπαιθρο, όπου είναι δύσκολο να βρεθούν”. Η Jimenez, λέει, “Υπάρχει μόνιμη διανομή τροφίμων. Είναι όλα προγραμματισμένα. Χρησιμοποιούμε μια απογραφή της κοινότητας για να διανέμουμε τα τρόφιμα που ζητούν οι άνθρωποι". Το σύστημα δεν είναι τέλειο. "Έχουμε χάσει κάποια τρόφιμα" λόγω ανακριβών εκτιμήσεων για το πόση ζήτηση θα υπάρχει σε ορισμένες περιοχές, λέει η Jimenez. Και προσθέτει, “Υπάρχει ελάχιστη διαφθορά επειδή όλα γίνονται συλλογικά. Καταγράφουμε τα πάντα και στη συνέχεια αναφέρουμε τι έγινε".

Εκτός από τις προσπάθειες βάσης για την οικοδόμηση ενός νέου, κοινοτικού συστήματος παραγωγής και διανομής τροφίμων και βασικών αγαθών, υπάρχουν και προσπάθειες βάσης για την "διάσωση της κληρονομιάς του Τσάβες” και για την σφυρηλάτηση ενός εναλλακτικού τρόπο άσκησης της πολιτικής που στέκεται απέναντι στη διαφθορά και στην γραφειοκρατία της κυβέρνησης. Αυτό το κίνημα, που αναφέρεται από ορισμένους σαν “κριτικός τσαβισμός”, έχει πάρει πολλές εκφράσεις. Σύμφωνα με την Jimenez υπάρχουν δύο δίκτυα κριτικού τσαβισμού, που αποτελούνται από αριστερά κόμματα και οργανώσεις κοινωνικών κινημάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση με κριτικό τρόπο και είναι προσεκτικά στο να διατηρούν την αυτονομία τους. Το ένα δίκτυο, γνωστό ως Frente Patriótico Hugo Chávez (Πατριωτικό Μέτωπο Ούγκο Τσάβες), ενώνει “το αριστερό κόμμα PPT [Πατρίδα για όλους], το   Corriente Revolucionaria Bolívar y Zamora, ένα ριζοσπαστικό ρεύμα μέσα στο PSUV, και μια σειρά από μικρότερα κινήματα". Το Red de Comuneros είναι μέρος ενός δεύτερου δικτύου, “το οποίο δεν έχει ακόμα ένα όνομα, και περιλαμβάνει το PCV [Κομμουνιστικό Κόμμα], κινήματα εργατών, μερικά συνδικάτα μεταξύ των οποίων η Polar που είναι ένα κομμάτι του συνδικάτου CANTV, και την κολεκτίβα Alexis Vive (ΣτΜ, όχι, δεν είναι φυσικά ο δικός μας. Πρόκειται για τον Alexis Gonzales, έναν ακτιβιστή που σκοτώθηκε στις 11-4-2002 υπερασπιζόμενος την αυτοδιάθεση της Βενεζουέλας κατά το πραξικόπημα εναντίον του Τσάβες) [ένα λαϊκό κίνημα βάσης με έδρα την συνοικία 23 de Enero στο Καράκας και που δραστηριοποιείται και σε άλλες πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της Lara]”. Η Jimenez, λέει, "το σύνθημα μας είναι: ούτε Γραφειοκρατία, ούτε Συμφωνία με την Μπουρζουαζία". Αυτό το κίνημα προσπαθεί να πιέσει την κυβέρνηση “να πάει πραγματικά με τους ανθρώπους, και όχι απλά να λέει ότι είναι μαζί τους".

Υπάρχουν προσπάθειες βάσης για την "διάσωση της κληρονομιάς του Τσάβες” και για την σφυρηλάτηση ενός εναλλακτικού τρόπο άσκησης  πολιτικής

Η σπουδαιότερη πρόσφατη δράση του κινήματος του “κριτικού τσαβισμού" – που η Jimenez μου λέει ότι "είναι πολύ ξεχωριστό” και αντιπροσωπεύει πολλές διαφορετικές γραμμές σκέψης, ήταν μια πορεία κατά της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς, τον Απρίλιο στο Καράκας, που συγκέντρωσε 1.500 άτομα. Ο Johnny Murphy, ο οποίος δραστηριοποιείται στο Alexis Vive στην Carora και στο Barquisimeto, πήρε μέρος στην πορεία και λέει ότι οι διοργανωτές έμειναν απόλυτα ικανοποιημένοι από την προσέλευση. “Περιμέναμε μόνο 1.000”, είπε. Ρώτησα την Atenea Jimenez αν η πορεία προκάλεσε κάποια απάντηση από την κυβέρνηση. Μου είπε, “Η απάντηση της κυβέρνησης ήταν η απόλυτη σιωπή, σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Κανείς δεν μας κάλεσε αργότερα”. Αυτό έρχεται σε  αντίθεση με τις επιθετικές ενέργειες της κυβέρνησης εναντίον της Marea Socialista, μια τροτσκιστική οργάνωση που διαχωρίστηκε από το PSUV στις εκλογές του Δεκεμβρίου 2015 και προσπάθησε ανεπιτυχώς να προωθήσει τους δικούς της υποψήφιους στις εκλογές, αλλά εμποδίστηκε από το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο. Η Marea Socialista έχει έντονα επικριθεί από την κυβέρνηση, η οποία πρόσφατα εισέβαλε στα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης. Η Jimenez λέει ότι, ενώ η ίδια δεν έχει συνεργαστεί στενά με αυτή την ομάδα, "εγώ δεν βλέπω την Marea Socialista σαν εχθρό. Είναι μέρος του κριτικού τσαβισμού”.

Οι αγώνες βάσης είναι αναγκαίοι, αλλά δεν αρκούν για να λήξει η βαθιά κρίση της Βενεζουέλας. Απαιτούνται σοβαρές αλλαγές της οικονομικής πολιτικής. Σε μακροπρόθεσμη βάση, η Βενεζουέλα πρέπει να κάνει μια σοβαρή προσπάθεια για την αντιμετώπιση της χρόνιας εξάρτησης της από το πετρέλαιο, γεγονός που καθιστά τη χώρα τόσο ευάλωτη στις διακυμάνσεις της παγκόσμιας οικονομίας. Σε βραχυπρόθεσμη βάση, η κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίσει την κρίση του νομίσματος. Σε αντίθεση με τους πρόσφατους ισχυρισμούς των New York Times ότι “το καθεστώς Maduro είναι απρόθυμο ακόμη και να διανοηθεί" τις αναγκαίες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, η κυβέρνηση έχει πρόσφατα αποδυθεί σε συνομιλίες με μια ομάδα οικονομολόγων από το UNASUR, την Ένωση Εθνών της Νότιας Αμερικής, για ένα μακροοικονομικό σχέδιο που θα συμβάλει στη σταθεροποίηση της οικονομίας και θα προκαλέσει την οικονομική ανάπτυξη προστατεύοντας ταυτόχρονα τους ευάλωτους τομείς χαμηλού εισοδήματος”, σύμφωνα με έναν σύμβουλο που συμμετέχει στις συνομιλίες. Ο πυρήνας του σχεδίου θα είναι μια ελεύθερη διακύμανση του bolivar, που θα εξαλείψει το σημερινό σύστημα των τριών ξεχωριστών συναλλαγματικών ισοτιμιών, δηλαδή τις δύο επίσημες και την παράλληλη. Οι υποστηρικτές του σχεδίου πιστεύουν ότι αυτό θα παράσχει μεγαλύτερη οικονομική σταθερότητα και, κυρίως, θα εξαλείψει μία από τις κύριες πηγές της διαφθοράς, την χρήση δολαρίων σε διεφθαρμένες δραστηριότητες, συχνά σε συνέργεια με κρατικούς αξιωματούχους. Το σχέδιο UNASUR προβλέπει επίσης τη δημιουργία μιας καθολικής “σοσιαλιστικής κάρτας” που θα επιτρέπει στους πολίτες να αγοράζουν αγαθά, οι τιμές των οποίων δεν θα ρυθμίζονται πλέον άμεσα, σε μειωμένα επίπεδα. Η ελπίδα είναι ότι αυτό θα προστατεύσει τους φτωχούς, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις περιπτώσεις διαφθοράς. Ο Maduro δεν έχει ακόμη συμφωνήσει με αυτό το σχέδιο, αλλά εκείνοι που γνωρίζουν τα πράγματα “από μέσα” λένε ότι είναι “συγκρατημένα αισιόδοξοι” για τη δέσμευση της κυβέρνησης. Το αν αυτό θα είναι αρκετό για να βγάλει την Βενεζουέλα από την σοβαρή κρίση, είναι ένα ανοιχτό ερώτημα.

Για να υπάρξει οποιαδήποτε ελπίδα να γίνει αυτό, η κυβέρνηση θα πρέπει να ηρεμήσει τα νεύρα των πολιτών, και να τους διαβεβαιώσει ότι έχει την ικανότητα να καλύψει τις ανάγκες τους. Το τρέχον κλίμα, εγχώρια και διεθνώς, καλλιέργειας φόβου, με κλιμακούμενες εκκλήσεις για ξένη επέμβαση και υπερβολικές προβλέψεις για επικείμενη διάλυση της Βενεζουέλας, κάθε άλλο παρά ευνοϊκό είναι. Αντί να ενθαρρύνονται αυτοκρατορικές παρεμβάσεις που θα κάνουν την αλλαγή ακόμα πιο δύσκολη, η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των ξένων δημοσιογράφων, θα πρέπει να εργάζεται σκληρά για να παρέχει ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την τρομερή, αλλά όχι σε βαθμό Αποκάλυψης κατάσταση που αντιμετωπίζει η Βενεζουέλα.

(1) Ο GABRIEL HETLAND είναι επίκουρος καθηγητής Λατινοαμερικανικών, της Καραϊβικής και Λατινικών Σπουδών ΗΠΑ στο Πανεπιστήμιο του Albany, SUNY (State University of New York). Τα κείμενα του για την πολιτική της Βενεζουέλας, την συμμετοχική δημοκρατία, τον καπιταλισμό, την εργασία και τα κοινωνικά κινήματα έχουν εμφανιστεί στα Qualitative Sociology, Work, Employment and Society, Latin American Perspectives, Jacobin, The Nation, NACLA, και αλλού.

Πηγή:  informationclearinghouse