Κορνήλιος Καστοριάδης: Σύγκριση της δημοκρατίας των Αθηναίων με τη νεότερη αντίληψη


Κείμενο του Κορνήλιου Καστοριάδη


Οι αρχαίοι δεν γνωρίζουν την υποκριτική και απατηλή έννοια της αντιπροσωπίας του λαού, όπως δεν τη γνωρίζουν και οι μεγάλοι νεότεροι πολιτικοί φιλόσοφοι συμπεριλαμβανομένου και του Ρουσό. Για τους αρχαίους το ζήτημα δεν έμπαινε καν, ο δε λόγος είναι εμφανής.

Από τη στιγμή κατά την οποία, αμετάκλητα και για ορισμένο χρονικό διάστημα (π.χ. πέντε χρόνια), αναθέτει κανείς την εξουσία σε ορισμένους ανθρώπους, έχει μόνος του αλλοτριωθεί πολιτικά.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό μπορεί να φανεί παραδοξολογία και ίσως ερεθίσει μερικούς -τόσο το καλύτερο άλλωστε. Για τους αρχαίους η αρχή και η ιδέα της δημοκρατίας δεν είναι καθόλου αυτό που νομίζουμε εμείς σήμερα, δηλαδή οι εκλογές. Είναι η ψήφος, βεβαίως, (ψήφιζαν ναι ή όχι για τα διάφορα θέματα). Δεν θεωρούσαν όμως ότι οι άρχοντες εκλέγονται, εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις στις οποίες ήδη αναφέρθηκα, οι άρχοντες αναδεικνύονται με κλήρο.

Το τρίτο σημείο που πρέπει να θιγεί είναι η περίφημη έννοια του κράτους. Η αρχαία ελληνική πόλις δεν μπορεί να ονομασθεί κράτος με την έννοια που έχει ο όρος αυτός σήμερα, δηλαδή την έννοια ενός μηχανισμού ανεξάρτητου και ξέχωρου από την κοινωνία. Η αρχαία ελληνική κοινότητα είναι πόλις, πολιτεία και όχι κράτος.

Όταν οι Νεοέλληνες, με τη βοήθεια των προστάτιδων δυνάμεων και των Βαυαρών, έφτιαξαν το σύγχρονο ελληνικό κράτος, πήρανε τη λέξη αυτή από τα αρχαία ελληνικά όπου δηλώνει, απλώς και ορθότατα, την ωμή βία.
Επιμέλεια παρουσίαση: Πολυξένη Λυκίδου
Πηγή: Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα (βιβλίο)


από youtube

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Από το Blogger.